Tepki.


Results for "Tepki."

Philosophical Dictionary

Tepki.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. Aksül'amel, Fr. Reaction, Al. Reaksion, İng. Reaction, İt. Reazione). Karşı etki... Her etki bir tepkiyle karşılanır, bu tepki yeni bir etkidir. Metafizik ve mekanik anlayışa göre etki neden, tepki sonuçtur. Bu anlayışa göre yeryüzndeki suların buharlaşması nedeni yağmur sonucunu doğrurur. Diyalektik anlayış, yağmur sonucunu yeni bir buharlaşmanın ve yeni yağmurların nedeni olarak bir karşılıklı etki (interaction) ilişkisi içinde ele alır. Neden'le sonuç, yer değiştirirler ama, bu mekanik bi yer değiştirme değildir, çünkü yerleri değişirken kendilikleri de değişmiştir. Mekanik devimde yeri değişenin kendisi değişmez. Bu bakımdan diyalektik anlayış etki-tepki ilişkisini bir karşılıklı etki ilişkisinde toplar. Karşılıklı etki anlamımı içindeki etki-tepki ilişkisine örnek olarak güneşteki termonükleer tepki gösterilebilir. Güneşin yüzeyindeki hidrojen atomlarının helyum atomlarına değişimi sırasınad meydana gelen yüksek derecedeki ısı hidrojen atomlarının helyum atomlarına dönüşmesini zorunlu kılar. Daha açık bir deyişle, helyumlaşmayı gerektiren ısı helyumlaşmanın ürünüdür. Bu örnek pek açık olarak gösterir ki, etkiyle tepki birbirinden ayrı zıtlar değil birbirine bağlı ve birbirine dönüşüen zıtlardır. Metafizik anlayışta etki etkidir, tepki de tepkidir ve bunlar birbirlerinedn ayrı şeylerdir. Diyalektik anlayış, birbirlerinin gereği olan etkiyle tepkiyi karşılık etki anlayışı içinde gerçek anlamlarına kavuşturmuştur. bkz. Etki, Karşılıklı Etki.