İbni Rüşdcülük.


Results for "İbni Rüşdcülük."

Philosophical Dictionary

İbni Rüşdcülük.

(Philosophical Dictionary) :
(Fr. Averroîsme) İslâm düşünürü ibni Rüşd'ün Aristotelesçiliği... Batılılar, İspanya Araplarından İbni Rüşd'e Averroes ve onun Aristotelesçi öğretisine de Averroîsme derler. Batı, Yunan felsefesini ve özellikle Aristoculuğu İbni Rüşd'den öğrenmiştir. Yapıtları Latinceye çevrildiği zaman hayranlık ve coşkuyla karşılanmıştı. İbni Rüşd, Aristoteles öğelerini Farabî ve İbni Sina'dan almakla beraber, onlardan ayrılarak Aristoteles'in özdekçi yanını işlemiştir. Bu yüzdendir ki İbni Rüşd öğretisi, XII. yüzyılda, Hıristiyanlığa aykırı bulunarak suçlanmış ve yasaklanmıştır. Örneğin Hollandalı düşünür Herman van Riswik, İbni Rüşdcülüğünden ötürü 1512'de yakılmıştır. İbni Rüşdcülüğün Batıdaki en büyük ve verimli ürünü Roger Bacon'dır. İbni Rüşd'e göre ruh ölümlüdür, nedeni olan her şey zorunludur ve bundan ötürü Tanrı da bir zorunluluğa bağlıdır. Biçimler özdeğin içinde gizlidirler ve tarılık etkiyi gerektirmeksizin birbirlerinin içinden çıkarak var olurlar. Bundan ötürü de yoktan yaratma söz konusu olamaz, söz konusu olabilen gizliden açığa ilksiz-sonsuz ve zorunlu bir evrimdir. Devim, ilksiz ve sonsuz bir süreçtir. Görüldüğü gibi bütün bu varsayımlar, kökleri Aristoteles'te bulunan, tüm özdekçi varsayımlardır. İbni Rüşdcülük, birçok bakımlardan Hıristiyan kilisesiyle çatışmaktadır: Evren ilksiz ve sonsuzdur (Hıristiyanlığa göre evrenin başı ve sonu vardır, yaratılmıştır ve yok olacaktır), yokluk diye bir şey yoktur (Hıristiyanlığa göre Tanrı verini yoktan var etmiştir), ruh bedenle birlikte göçüp gider (Hıristiyanlığa göre ruh ölümsüzdür), Tanrının bağışı insanı ölümsüz kılamaz (Hıristiyanlığa göre insanı tanrının bağışı kurtarır ve ölümsüz kılar), insan usu Tanrıyla ayrı şeydir (Hıristiyanlığa göre insan Tanrının yaratığıdır, eksiktir ve suçludur, aşağılanmıştır ve düşmüştür, bu yüzden de usuyle kendini kurtaramaz ve ancak Tanrının bağışını dileyebilir). Batıda XIII. yüzyıldan XVI. yüzyıla kadar etkisini sürdüren İbni Rüşdcülük akımı, ilerici bir akım olarak bilimlerin gelişmesinde yararlı olmuştur. bkz. Aristoculuk, Padua Okulu, Özdekçilik.