ÇEK


Results for "ÇEK"

Dictionary of Economics

KASA ÇEKİ

(Dictionary of Economics) :
Bir bankanın kendi üzerine keşide ettiği çek. Kasa çekinin özelliği, keşideci ve muhatabın bu çekle ayrı olmasıdır. Kasa çeki keşidesi bankanın iç bünyesinde gerçekleşen bir operasyondur. Bir servisten diğerine kaydeden fon naklini sağlayan bir rişlemdir.
Dictionary of Economics

NORMAL ÇEKME HAKLARI

(Dictionary of Economics) :
IMFnin (Uluslararası Para Fonu) üye ülkelere sağlamış olduğu kredilerin en önemlisi. Normal Çekme Hakları beş dilimden oluşur. Bunların ilki altın tranşıdır. Başlangıçta üyelerin IMFdeki kotalarına yaptığı altın katkısına eşit olan bu tutar, altının IMFdeki iºlevlerinin 1978de son bulmasından sonra, rezerv tranşı olarak anılmaya başlamıştır. Altın tranşını dört eşit kredi tranşı izler. Normal çekme haklarının altın (rezerv) tranşından krde ikullanım herhangi bir koşula bağlı olmayıp; IMF üyeleri bu tranşa eşit tutardaki krediyi istediği anda kullanabilirler. Ancak diğer kredi tranşından yararlanmak, IMFnin öne sürdüğü koşullara uyulmasıyla mümkündür. Bu koşullar ise, üst kredi tranşlarına doğru giderek ağırlaşır ve genellikle sıkı istikrar politikası önlemleri içerir. Normal Çekme Haklarının altın (rezerv) dilimi dışında kalan dilimlerden yararlanmak, 1955ten sonra büyük ölçüde IMF ile üye ülkeler arasında stand-by düzenlemelerinin imzalanmasına bağlanmıştır. (Ayrıca bk. Uluslararası Para Fonu, Stand-by Düzenlemeleri).
Dictionary of Economics

ÖLÇEK EKONOMİLERİ

(Dictionary of Economics) :
Bir firma ya da sanayi dalında tesisleri genişleterek, üretim hacmini veya üretim fonksiyonunu değiştireerek, teknolojik yenilikler getirerek veya dış çevrede meydana gelen maliyet düşürücü faktörlerden yararlanılarak prodüktivitenin arttırılması, diğer bir deyişle maliyet masraflarının düşürülmesi yoluyla elde edilen kazançlar. Kısaca geniş çaplı üretimin sağlamış olduğu tasarruflar olarak da tanımlanan ölçek ekonomileri, içsel ekonomiler ve dışsal ekonomiler olarak ikiye ayrılırı. Eğer ölçek ekonomileri firmaların içinde veya o firmanın bulunduğu sanayi dalında meydana geliyorsa, bu ekonomileri içsel ölçek ekonomileri olarak adlandırılır. İçsel ekonomiler firmaların büyümek, yani daha çok üretmek yoluyla emek ve teçhizatı daha verimli kullanmalarını, pazarlama ve yönetim masraflarını azaltmalarını ifade eder.Dışsal ekonomiler ise, firmaların birbirlerinden bağımsız olarak aldığı kararlarla diğerlerinin giderlerinde oluşturdukları azaltıcı etkileri ifade etmektedir. Sanayiler arasında girdi-çıktı akımlarının doğurduğu dolaysız ilişkiler, firmalar veya sanayiler arasındaki arabağlılık sebebiyle birbirlerini etkilemekte ve dışsal ekonomilerin yanında dışsal eksi ekonomilerinin de (Diseconomies) ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Dışsal ekonomiler, kısaca, bir üreticinin diğer bir üreticiye yapmış olduğu karşılıksız yararlar olarak tanımlanırken, dışsal eksi ekonomiler bir üreticinin diğer üreticinin verimliliğinde oluşturmuş olduğu kayıplar olarak ifade edilebilir.Dışsal ekonomiler, piyasa dışı dışsal ekonomiler ve piyasa dışsal ekonomiler olarak iki grupta incelenmektedir. Piyasa dışı dışsal ekonomiler; yine iki gruba ayrılmaktadır. a) Teknolojik Dışsal Ekonomiler, b) Dinamik Dışsal Ekonomiler; üreticilerin üretim fonksiyonları arasında piyasaya bağlı olmayarak meydana gelen yararlardır. Ekonomide piyasa dışında en son teknolojik gelişmelerin, yönetim sürecindeki yeniliklerin, iyi nitelikteki yönetici ve kalifiye işçilerin oluşturulması sonucu üreticilerin sağladığı yararlar ise dinamik dışsal ekonomiler olarak adlandırılır. Piyasa dışsal ekonomileri, üreticiler arasında piyasa aracılığıyla sağlanan dışsal ekonomileri ifade eder. Bunlar piyasadaki arz ve talep koşullarına bağlı olarak fiyatlarda meydana gelen değişmeler sonucu ortaya çıkmaktadır.
Dictionary of Economics

ÖLÇEK EKONOMİLERİ HİPOTEZİ

(Dictionary of Economics) :
Dış ticarete ilişkin olan ve iç pazarı geniş ülkelerin büyük ölçekli birimlerde üretilen malları ihraç edeceğini ileri süren bir hipotez. Söz konusu üretim birimlerinde üretim artan verim koşullarına tabi olup, üretim hacmi genişledikçe maliyetler düşer. Diğer yandan iç pazarı dar ülkeler maliyetin üretim ölçeği büyüdükçe azaldığı mallarda üstünlük sağlamaz ve uzmanlaşamazlar.
Dictionary of Economics

ÖRÜMCEK AĞI TEOREMİ

(Dictionary of Economics) :
Arz miktarını önceki üretim dönemlerindeki fiyatların belirlediği mal piyasasında görülen dalgalanmaları açıklayan teori. Bu tür dalgalanmalara üretim kararının alınmasıyla nihai ürünün elde edilmesi arasındaki zaman farkının büyük olduğu dallarda, özellikle tarımsal ürün piyasalarında rastlanır.Teorinin adı, bu dalgalanmaları açıklamak için kullanılan diyagramların örümcek ağına benzemesinde kaynaklanmaktadır. Başlıca üç farklı türde örümcek ağı söz konusu olabilir. a) Sürekli dalgalanma, b) Azalan dalgalanma, c) Şiddetli dalgalanma.Aşağıdaki diyagramlarda bu dalgalanmalar gösterilmektedir(ŞEKİL VAR!!!! ORİJİNAL KİTAPTAKİ SAYFASI 252)(ŞEKİL VAR!!!! ORİJİNAL KİTAPTAKİ SAYFASI 253)(ŞEKİL VAR!!!! ORİJİNAL KİTAPTAKİ SAYFASI 253)Birinci şekilde ilk üretim miktarı M1 , fiyat ise P1 olacaktır. Üreticiler ikinci dönemde bu bu fiyata göre üretimlerini M2ye çıkardıklarında fiyat P2ye düºecek, fiyat düºmesi nedeniyle arz M3e indiğinde ise fiyat P3e çıkacaktır. Dalgalanmalar bu şekölde sürüp gidecektir.Arz eğrisinin eğimi talep eğrisi eğiminden küçükse dalgalanmalar giderek azalacak, tersi durumda ise dalgalanmalar giderek artacaktır. Eğer iki eğrinin eğimleri eşitse, sürekli dalgalanma ortaya çıkacaktır.