İKSAL
mantıksal
(Turc - Dictionnaire Allemand) :
logisch.
İKSAL
(Ottoman - Dictionnaire turc) :
(Kesel. den) Bezginlik ve bıkkınlık verme.
MİKSAL
(Ottoman - Dictionnaire turc) :
Çok keskin kılıç.
Mantıksal Çelişme.
(Dictionnaire philosophique) :
(Os. Mübayenet-i mantıkıyye, Fr. Logique-paradoxe, İng. Logical paradoxe). Hem doğruluk, hem yanlışlık niteliğini taşıyan çelişme... Olgucu mantıkçılar buna ikame paradoksu derler. Berttrand Russell mantık edebiyatında pek ünlenen şu örneği verir (bkz. Russell, On Denoting, s. 108): "Kral George IV. Walter Scott'un Waverley'in yazarı olup olmadığını bilmek istiyordu' önermesi doğrudur, çünkü Scott ilk romanı olan The Waverley Novels'i takma adla yayımlamıştı. Kral bunu Scot'tan sormuş o da Waverley'in yazarı olmadığı karşılığını vermişti. Oysa "Waverley'in yazarı Scott'tu" önermesi de doğrudur, çünkü öyleydi. Şimdi bu iki doğru önermeden Waverley'in yazarı deyiminin yerine Scott deyimini ikame ederek yapacağımız "Kral George IV. Scoott'un Scott olup olmadığını bilmek istiyordu" önermesi hem doğru hem yanlıştır, logiqueparadoxe'tur. Doğrudur, çünkü ilkece hiç bir noksanlığı yoktur. Yanlıştır, çünkü kral özdeşlik ilkesini ileri sürmek isteyen bir filozof değildir. bkz. Mantık, Yeni Olguculuk.
Mantıksal.
(Dictionnaire philosophique) :
(Os. Mantıkî, Fr. Logique, Al. Logisch, İng. Logical, İt. Logico). Mantık kurallarına uygun olan... Mantıksız deyimi karşıtı, ussal ve anlıksal deyimlerinin anlamdaşı, ruhsal ve duygusal deyimlerinin karşılığı olarak kullanılır. bkz. Mantık, Mantığa Aykırı.