İlinek.


Resultados para "İlinek."

Diccionario filosófico

İlinek.

(Diccionario filosófico) :
(Os. Ârâz, Fr., İng. Accident, Al. Accidenz, İt. Accidente). Kendi başına bir varlığı olmayan ve dayandığı tözü değiştirmeksizin değişebilen nitelikler... Metafizikte, öz (künh, Fr. Essence) karşıtı olarak kullanılan ilinek (aksidan), bir şeyin kendisi değişmeden kaldığı halde gösterdiği dış değişiklik anlamını kapsar. Buna karşı öz, görünen dış değişikliğin altındaki değişmeden kalan kendilik anlamını taşır. Bu ayrım, metafizik anlayışta özün bilinemez sanılmasından ileri gelmektedir. Bilimsel anlayış, özle ilineği bağımlı kılmıştır. Öz de, ilinek gibi, bir devim ve bir değişmedir. Özle ilineğin karşılıklı ilişkileri göz önünde tutulmadan doğasal ya da toplumsal hiç bir olgu tek yanlı olarak kavranamaz. İlineğin devimselliği ve değişkenliği, özün devimselliği ve değişkenliğinden ötürüdür. Ne var ki öz değiştiği halde ilinek bir süre dehe değişmeden kalabilir ya da bunun tersi olabilir. Bi gerçek, birinin daha hızlı değiştiği halde öbürünün daha yavaş değişebileceğini belirtir. Konuşma dilindeki, "Görünüşe aldanmamalı" deyiminin dayandığı temel bu bilimsel gerçektir... İlineği, dığı temel bu bilimsel gerçektir... İlineği, olumsallıkla (Os. İmkân, Fr. Contingence) karıştırmamalıdır. Olumsal, hiç bir şeyle belirlenmemiş anlamındadır. İlinekse özle belirlenir... İlineğin bir niteliğini temel nitelik olarak ele almak ve özü bu tek nitelikle tanıtlamak eylemine ilinek sofizmi (Fr. Sophisme de l'accident) adı verilir. Terim olarak ilkin antik çağın ünlü düşünürü Aristoteles tarafından kullanılmaştır. Metafizik düşünceyi yüzyıllarca uğraştıran ve uzun tartışmalara, araştırmalara neden olan ilinek, eytişimsel özdekçilikte biçim ve görünüş deyimleriyle bilimsel bir anlam kazanmıştır. bkz. Öz, Biçim ve Öz, İlişkin.