Burjuva Felsefesi.


Results for "Burjuva Felsefesi."

Philosophical Dictionary

Burjuva Felsefesi.

(Philosophical Dictionary) :
Toplumcu felsefeye karşı bulunan bütün felsefe akımlarına toplumculara verilen genel ad... Burjuva felsefesi, üç büyük dünya görüşünden biri olan bireyci dünya görüşünün kapsamı içindedir. Bu dünya görüşü, tarih sırasında, ortaçağda biçimlenen metafizik dünya görüşünü kovalar ve XVI. yüzyılda Montaigne'le (1533-1592) biçimlenir. Bireyci dünya görüşünde, metafizik dünya görüşündeki Tanrının yerine birey geçer. Baş gerçek bireydir. İnsan-birey akıllı bir varlıktır, akıl bireyi evrenselliğe bağlamaktadır. Öyleyse bireyin çıkarıyle bütün bireylerin (kamu) çıkarı arasında bir birlik, bir uygunluk, bir biryoldalık vardır. Bu birlik hakla ödev, doğayla insan arasında da aynı güçle belirmektedir. Tek olan birey, evrensel olan akılla kendini çokluğa (kamuya, topluma) bağlamakta ve çoklukla aynılaştırmaktadır. Örneğin Jean Jacques Rousseau doğayla insan arasındaki bu uyumun savunucularındandır, ona göre bütün olup bitenler insanların doğal yaşayıştan ayrılmalarından ötürüdür. Örneğin Adam Smith'e göre genel çıkarı özel çıkarlar sağlar, kişiler anamallarını (sermaye) kendilerine en çok verim sağlayacak biçimde kullanırlar ve kamu yararını geliştirmek niyetinde olmadıkları gibi kamu yararının nasıl geliştiğini de bilmezler, her insan kendi güvenliğinden ve kazancından başka bir şey düşünmez, ama kendi çıkarını gerçekleştirmeye çalışırken gizli bir el niyetleriyle ilgili olmayan amaçlara yararlı oılmasını sağlar, kendi çıkarını kovalarken toplumun çıkarına da yararlı olur; doğrudan doğruya kamuya yararlı olmak amacını gütseydi, denilebilir ki bu kadar yararlı olmazdı. Burjuva felsefesinin çeşitli akımları, kökten bireyci düşünceye bağlıdırlar. Nesnelere ve olaylara bakış açıları da bireycilik yöntemleriyle sağlanır. Nesneleri, karşılıklı ilişkiler içinde değil, soyutlayarak incelerler. Soyutlamayı, yeniden bütüne varmayı düşünmeden, doğrudan doğruya bir amaç olarak kullanırlar. Örneğin göğe bakan insan, gördüğünü, karşılıklı ilişkileri içinde incelemiyorsa, gerçeğin tam tersine, güneşin dünyanın çevresinde döndüğünü görecektir. ayrı ilişkiler, ayrı nitelikler verir. Nesneler ve olaylar ilişkilerinden koparılıp incelenirse hiçc bir anlam vermezler. Burjuva felsefesinin ayırıcı niteliği, soyutlayıcı bir felsefe oluşudur... Egzisyansiyalizm, neo-pozitivizm, fideizm, klerikalizm, neo-tomizm, enstrümantalizm, neo-realizm, fenomenolizm, personalizm gibi çağdaş felsefe akımları sosyalisterce burjuva felsefesi genel adı altında toplanırlar. bkz. Bireycilik, Varoluşçuluk, Uygulayıcılık, Yeniolguculuk, İnancılık, Klerikalizm.