DEMOKRASİ


Results for "DEMOKRASİ"

Turkish - Turkish dictionary

DEMOKRASİ

(Turkish - Turkish dictionary) :
is. 1. Halkın kendi kendini yönetmes1. 2. Yönetimin halk tarafından denetlenmesi.
Ottoman - Turkish Dictionary

DEMOKRASİ

(Ottoman - Turkish Dictionary) :
yun. (Demos: Halk; Kratia: İdare, iktidar) Halk iktidarına dayanan hükümet şekli. Devlet iktidarını elinde bulunduranların, halkın çoğunluğunun iradesiyle seçildiği hükümet şeklidir. Tatbikatı üç şekildir:1- Vasıtasız hükümet şekli: Halk, devlet iktidar ve hâkimiyetini vasıtasız olarak kullanır. Kanunları kendisi yapar, suçluları kendisi muhakeme eder, idareyi kendisi yürütür. Bu usül ancak küçük cemiyetlerde tatbik imkânına sahiptir. 2- Yarı vasıtasız hükümet şekli: Halk re'yi ile temsilciler meclisi seçilir. Meclisin çıkardığı kanunların tatbik edilebilmesi için halkın re'yine baş vurulması (referandum) şarttır.3- Temsil hükümet şekli: Cumhuriyet. Halk seçim yolu ile hakimiyet ve iktidarı, belli bir zaman için seçtiği temsilciler meclisine devreder. İktidarı halk adına meclisler kullanır.Demokrasinin temsil şekli olan cumhuriyetin de üç ayrı tatbik şekli vardır. 1- Meclis hükümeti sistemi: Hükümet, meclis iradesiyle teşekkül eder. Eğer hükümet meclisin itimadını kaybederse meclis tarafından düşürülür. 2- Parlementer hükümet sistemi: Hükümetle, meclis, belli ölçüler içinde birbirine karşı müstakildir. 3- Başkanlık hükümeti sistemi: Hükümet başkanını halk seçer. Başkan, hükümet üyelerini kendisi tâyin eder ve kendisi azleder.Demokrasi, hukuk devletine ve millet ekseriyetinin hakimiyetine dayalı olup kişi veya azınlık hâkimiyetini reddeder.Demokrasinin temellerine aykırı olmayan herhangi bir inanış ve fikir sahibi olanlar, kendi inanış ve fikrini halka kabul ettirmek için zor kullanmak veya idareyi ele geçirmek için zorlama ve isyana teşebbüs veya açıkça teşvik etmemek şartıyla her türlü inanış ve fikri; neşir, tebliğ ve telkin etmek serbestliğini kabul eden devlet şeklidir.
Philosophical Dictionary

Askerî Demokrasi.

(Philosophical Dictionary) :
Tarihsel özdekçilik öğretisi tarihin incelenmesiyle meydana gelmiştir. Tarihin incelenmesi, çağdaş Batı anamalcılığının (kapitalizm) antik çağ Yunan ve Romaevrim çizgisinden geldiğini göstermiştir. Antik çağ Yunanlıları, Hesiodos'un özlemini dilegetirdiği altın çağlarında sınıfsız bir toplum olarak yaşıyorlardı. Tarihsel özdekçilik öğretisinin kurucuları Karl Marx ve Friedrich Engels, sınıfsız toplumdan sınıflı topluma nasıl geçildğini araştırırken başlıca kaynak olarak İngiliz düşünürü Morgan'ın Ancient Society (1877) adlı yapıtına baş vurmuşlardır. Engels'e göre, "insanlığın tarih öncesini belirli bir düzene sokmayı, ne yaptığını bilerek deneyen ilk insan Morgan'dır. Yeni araştırmalar kesin değişiklikler getirmedike Morgan'ın yaptığı geçerli kalacaktır". Morgan, sınıfsız toplumdan sınıflı topluma geçişi askerî 7demokrasi organizasyon biçimine bağlamaktadır. LDaha açık bir deyişle sınıfsız toplumdan sınıflı topluma askerî demokrasi biçimi içinde geçilmiştir. Morgan'a göre, "insanlık, büyük aile (klan)den kabileye geçerken vahsîliğin üst basamağından barbarlığın alt basamağına geçmiştir. İnsanlık, barbarlığın orta basamağına bir kabileler konfederasyonuna ulaştığı zama ngeçer. Barbarlığın üst basamağına da kabileler konfederasyonundan askerî demokrasiye erişilince geçilmiştir. Kahramanlıkçağlarını yaşayan ve sınıflı topluma girişin eşiğinde bulunan halklar, askerî demokrasi biçiminde örgütlenmişlerdir. Askerî demokrasi, bir klan aristokrasisinin bir savaşı yürütebilmek için olağanüstü ve geçici bir iktidarda sahip olmasıdır. Eski YunanlılarınBazileus (Vasileos)u böyle bir iktidara sahipti". Bu, bir krallık rejimi değil, yetkisi orduların komutasıyle sınırlı ve savaş süresine özgü oludğundan bir demokrasi rejimidir. Marx buna, "Homerik iğreti krallık" adını vermektedir. bkz. Tarihsel Özdekçilik.
Sociological Dictionary

DEMOKRASİ [İng. Democracy] (Demos=halk, Kratos=kuv

(Sociological Dictionary) :
Millet işlerinin görülmesi için gerekli siyasi kurumları tespit etme ve bu kurumların işleyişini sağlayan kanunları yapma yetkilerini halkın elinde bulunduran rejimin adıdır. Halkın kendi kendisini idare etmesidir. Halk yetkilerini kullanırken ya doğrudan ya da temsili olarak davranır. Antik Demokrasilerde site yönetiminde kadınlar ve köleler hariç daha ziyade doğrudan doğruya bir yönetim sözkonusu idi.Demokrasilerdedaha çok geçerli olan temsili s stemdir. Yeni çağ demokrasilerinde bu dikkati çekmektedir. Hz. Peygamberin Veda Huutbesi, İngiltere'de Magna Carta hareketi amerikan ağımsızlık savaşında yayınlanan 1776 tarihli bağımsızlık Beyanamesi, Fransız İhtilâlinin doğurduğu sonuçlar demokrasinin gelişmesine hız katmıştır. Zaman zaman Avrupa'da demokrasi dışı akımlar güç kazanmışsa da demokrasi insanlığın en üstün yönetim rejimi olarak dikkati çekmektedir. 1980'li yılların sonlarında Sovyetler Birliği'nin isim değiştirmesi ve Doğu Blokunda demokrasi ve milliyetçilik rüzgarlarının esmesi, dünya çapında demokrasiye güç katmıştır.Demokrasi bir fazilet rejimidir. İktidar ve muhaleet, siyasi partiler seçimle teşekkül etmiş meclis, demokrasinin vazgeçilmez unsurlarıdır. Teşkilâtlanma, serbest teşebbüs, din ve vicdan,seyahat,basın yayın ve düşünce hürriyeti demokrasinin güç kaynaklarıdır.Demorasi bir devletin otoritesi altında yaşayan bütün kişilerin renk, cinsiyet ve etnik fark gözetilmeksizin, iradelerinin gerçek ve serbest belirtilmesi ile tecelli eder. Demokrasi bir zümre veya sosyal grup egemenliği değildir. Demokrasi önceden belirli, tespit edilmiş, çoğu kere kuvvetler ayrılığına dayalı belirli kurallara sahip yaşama tarzıdır.Demokrasiyle sağlanan hürriyetlerin de sınırları vardır: Hürriyetlerin kötüye kullanılması yasalarla düzenlenir. Demokrasiyi yıkma hürriyeti ise kabul edilemez. İslâm ve demokrasi birbirine zıt kavramlar değildir. Özellikle Türk Tarihi demokrasi örnekleriyle doludur. Osmanlı yönetimialtında Türk ve Müslüman olmayanlara tanınan haklar, o çağlarda bunun en büyük delilleridir.Demokrasi temel hak ve hürriyetlerin teminatıdır. Mecut siyasî ve idarî sistemler içinde en az mahzurlu olanıdır. (Türk ansiklopedisi C. 13, Başgil, A. F., 1942)
Turkish - English dictionary

demokrasi

(Turkish - English dictionary) :
democracy.