DETERMİNİZM [İng. Determinism]:


"DETERMİNİZM [İng. Determinism]:" Kelimesi için arama sonuçları

Sosyoloji Sözlüğü

DETERMİNİZM [İng. Determinism]:

(Sosyoloji Sözlüğü) :
Sosyal olaylar arasındaki ilişkinin zorunlu ve gerekirliğe dayandığı hakkındaki görüştür. Sosyal olayların sebep-sonuç ilişkilerinin yoklandığı durumlarda, belirli sebeplerinbelirli sonuçları ortaya çıkaracağını ileri süren bir metod anlayışıdır, bir fikir akımıdır.Determinizm çağımızda büyük yaralar almış, gerekirci ve kaçınılmaz sonuçlar ve bunları etkileyebilecek değişkenler varsayıldığı gibi gerçekleşmemiştir. Somut gerçekler, soyut iddiaların önünde yer almıştır.Determinizmi bir metod olarak kullananların başında K. Marx ve İbn-i Haldun gelir. (Bkz. Marx, K. ve İbn-i Haldun) K. Marx, diyalektiğinde tarihî maddeciliği ve maddî determinizmi esas almış, diyalektiği determine sebep-sonuç ilişkilerine bağlamıştır. İbn-i Haldun ise, hem maddî, hem manevî determinizmden bahsetmekte ve konuya daha geniş bakmaktadır. Coğrafyayı tek belirleyicikabul eden F. ratzel ve coğrafî determinizmi savunmuştur. Determinizm alanında coğrafî, biyolojik ve konomik gibi faktörlere dayalı görüşler yer almaktadır. (Kurtkan, A., 1978, Haralambos, M., 1985)