Gerçek.


"Gerçek." Kelimesi için arama sonuçları

Felsefe Sözlüğü

Gerçek.

(Felsefe Sözlüğü) :
(Os. Şe'ni, Fr. Reel, Al., İng. Real, İt. Reale). Somut ve nesnel olan... Gerçek terimi; görünüşlü (Os. Zahiri, Fr. Apparent), aldatıcı (Os. Vâhi, aFr. Illusorire), yapıntılı (Os. Mevhum, Fr. Fictif), göreli (Os. Nisbi, Fr. Relatif), olabilir. (Os. Mümkün, Fr. Possible), ülküsel, (Os. Misâli, Fr. Ideal), soyut (Os. Mücerret, Fr. Abstrait), anlakalır (Os. Mâkul, Fr. Intelligible), adsal (Os. İtibârı, Fr. Nominale), kavramsal (Os. Mefhumi, Fr. Conceptible) terimlerine karşıt anlamlarda kullanılmıştır. Doğru, hakikat ve hakiki terimlerinden titizlikle ayrılmalı, bunlarla karıştırılmamalıdır. Gerçek; somut ve deney konusudur. Gerçeğin ayırıcı niteliği nesnel olmaktır. Ne var ki idealistler ona öznel bir anlam vermeye çalışmışladır (öznel gerçek). Gerçek; somut, tikel, deney konusudur ve bu nitelikleriyle soyut, genel, anlakalır olabilen doğru teriminden ayrılır. Gerçek; soyuta, görünüşlere, anlakalıra olabilen doğru teriminden ayrılır. Gerçek; soyuta, görünüşelere, anlakalıra ve yanılsamalara karşıt bir terimdir. Gerçek terimi felsefede hakikat anlamında nesnel (objektif gerçek), öznel (sübjektif gerçek), saltık (mutlak gerçek), göreli (izafi gerçek) olmak üzere dört alanda kullanılmıştır. Çağdaş özdekçi diyalektik anlayşış, bu alanaların tümünü kapsar ve aralarındaki bağımlılığıaçıklar. Çağdaş özdekçi diyalektik anlayış, bu açıdan, tüm gerçekçi bir anlayıştır. bkz. Gerçekçilik, Hakikat.
Felsefe Sözlüğü

Göreli Gerçek.

(Felsefe Sözlüğü) :
Null
Felsefe Sözlüğü

Nesnel Gerçek.

(Felsefe Sözlüğü) :
(Os. Âfâkî hakikat, Fr. Realite objective). İnsan bilincinden ve bilgisinden bağımsız gerçek... Gerçeğin niteliği nesnel olmaktır. Nesnel gerçek, insansal bilgi sürecinde insandan bağımsız olarak varolan ve insanın belli koşullada dilediği gibi değiştiremeyeceği vedilediği gibi yorumlayamayacaı gerçektir. Nesnel gerçek, nesnenin kendisidir. bkz. Gerçek, Nesne.
Felsefe Sözlüğü

Objektif Gerçek.

(Felsefe Sözlüğü) :
bkz. Nesnel Gerçek.
Felsefe Sözlüğü

Öznel Gerçek.

(Felsefe Sözlüğü) :
(Os. Enfüsî vâkıa, Fr. Realite subjective). Düşüncede var olan gerçek... Gerçeğin ana niteliği nesnel olmaktır. Buna rağmen tinselciler (idealizm) gerçeği öznel sayarlar. Örneğin İngiliz piskoposu Berkeley (1687-1753) kırmızı bir kumaşın gerçekte var olmadığını, ancak gözümüzde var olduğunu savunur. Berkeley'e göre dışy dünyada hiç bir şey yoktur, bütün olup bitenler bilincimizde olup bitmektedir. Berkeley, nesnelerin varlıklarıyle niteliklerini birbirine karıştırmakta ve varlıklarını tartışacağı yerde niteliklerini tartışmaktadır. Düşüncede, bu anlamda, bir gerçeğin bulumadığını ve gerçeklerin dış ve nesnel dünyada var olduklarını tanıtlayacak en yetkin ölçüt, pratiğin sağladığı ölçüttür. Günlük yaşamda tinselciler özdekçidirler. Çünkü bir sokakta karşıya geçerken otobüsün altında ezilmemek için gereken dikkati titizlikle gösterirler. Demek ki pratikte tindelcilere göre nesnel bir otobüsle öznel bir otobüs arasında hiç bir başkalık yoktur. Tartışırken otobüsün gerçekte var olmayıp sadece düşüncede var olduğunu savunan tinselciler, pratikte otobüsün gerçekten var olduğuna emindirler. bkz. Öznelcilik, Öznel Düşüncecilik, Özdeksizcilik, Tekbencilik, Gerçek, Nesnel Gerçek.