Kirene Okulu.


"Kirene Okulu." Kelimesi için arama sonuçları

Felsefe Sözlüğü

Kirene Okulu.

(Felsefe Sözlüğü) :
(Os. Kayrevaniyye, Fr. Cyrenaisme). Enüstün iyinin haz olduğunu ileri süren Aristippos'un hazcılık okulu... Kirene'li Aristippos'a (İ.Ö. 435-355) göre insanın ereği hazdır. Sokrates insanların erdeme erişerek mutluluğu elde edebileceklerini öğretmişti. Sokrates'ten yola çıkan kinikler, erdemi, tüm isteklerden vazgeçerek yaşamakta buldular. Sokrates'ten yola çıkan Kirenelilerse, kiniklerin bu sıkı yaşama biçimlerine tepki göstererek, erdemin hazza erişmekle elde edilebileceğini savunmaktadırlar.Kirenelilere göre tüm isteklerden vazgeçmek insanı mutlu kılmaz, mutluluğa isteklere kavuşarak varılır. Ancak, gerçek haz sürekli olandır, sürekli olan hazza da bilgelikle varılabilir, gündelik hazları küçümseyerek sürekli hazlara yönelmek bilgenin becerebileceği bir iştir. Sokrates'in öğütlediği erdeme götüren mutluluk, her şeyden vazgeçmenin mutluluğu değil, böylesine bir her şeyi elde etmenin mutluluğudur. Mutluluk, kendi kendinden hoşnut olmaktır. İnsan, bilgeleşerek kendi kendinden hoşnut olabilir ki bu da Sokrates'in amaç edindiği töresel hoşnutluktan (eudaimonia), erdemle elde edilen mutluluktan başka bir şey değildir. Kiniklerin sıkıntılı bir yaşayışla elde ettikleri erdemsel mutluluğu, Kireneliler rahat bir yaşayışla elde etmektedirler... Kirene okulu, kurucusu Aristippos'tan sonra birçok ünlü düşünürler yetiştirmiştir. Bunların arasında Theodoros ve Evhemeros, İ.Ö. IV. yüzyılda tanrısızlığı savunmuşlardır. Evhemeros'a göre tanrılar, ölümlerinden sonra insanlarca tanrılaştırılmış olan insanlardan başka bir şey değildirler. aynı çağda yaşayan bir başka hazcı, ölüme çağıran adıyle anılan Hegesias da hazcılığı tüm kötümserliğe götürmektedir. Hegesias'a göre yaşamak, hazdan çok acı çekmek demektir. Öyleyse olumlu mutluluğa hiç bir zaman erişilemez. Elde edilebilecek olan ancak olumsuz mutluluktur (acısızlık) ki bunu da ancak bilgelik sağlayabilir. bilge olmayanlar, mutluluğun bu türlüsüne de erişemeyeceklerine göre kendilerini öldürmelidirler. Ereği gerçekleşmeyen yaşamak, boşuna bir yaşamaktır. Erdem, erdem içindir. Erdemi, başka nedenler yüzünden değil, sadece erdem için isteyebilenlerse bilgelerdir (hakîm, filozof). Bunun içindir ki ancak bilgeler yaşamakta bir değer bulabilirler. Erdeminden ötürü kendinden hoşnut olmayı beceremeyenler, boşuna yaşamamalı, ölmelidirler... Kirene okulu, antik çağ felsefesinin en ünlü düşünürlerinden Epikuros'u ve Epikurosçuluğu hazırlamıştır. bkz. Sokratesçi Okullar, Hazcılık, Kinizm, Epikurosçuluk, Sokratesçilik.