MİL
FRIEDMAN, Milton
(Dictionary of Economics) :
1912 yılında doğdu. Günümüzün tanınmış iktisatçılrındandır. Piyasa ekonomisinin kesin savunucularındandır. Modern işadamının yeteri kadar girişken olmamasını, rekabetten korkmasını ve piyasayı kartelleştirmesini eleştirmektedir. Friedmana göre piyasa rekabet koºullari saglanmali ve monopol eğilimleri önlenmelidir. Friedmana göre piyasanın kendiliğinden işleyişi istihdam, bölüşüm, üretim gibi temel sorunları çözer. İstikrarsızlığın nedeni piyasaya dışarıdan yapılan müdahalelerdir. Siyas karar alıcının para arzını arttırması istikrarsızlıklara neden olmaktadır. İstikrarsızlığın önlenmesi için para politikasına ağırlık vermek gerekecektir.
GAYRİ SAFİ MİLLİ HASILA
(Dictionary of Economics) :
Bir ülkede belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilen mal ve hizmetlerin parasal değeridir. Toplam hasılanın değeri ekonominin net başarısını gerektirmez. Net başarıyı bulmak için Gayri Safi Milli Hasıladan amortismanların çıkarılması gerekmektedir. Böylece Safi Milli Hasılaya ulaºilir. Safi Milli Hasıla içinde devlete ödenen dolaylı vergiler saklıdır. Safi Milli Hasıladan, Dolaylı Vergi çıkarılırsa, faktör fiyatlarıyla Safi Milli Hasılaya ulaºilir. Safi Milli Hasilaya transfer ödemeleri eklenip şirketlerin dağıtılmayankarları ve sosyal sigorta aidatları çıkarılırsa kişisel gelire ulaşılır. Kişisel gelirden devlete ödenen dolaysız vergiler çıkarılırsa kullanılabilir gelire ulaşılır.
HAMİL
(Dictionary of Economics) :
Değerli kaıtları (çek, bono, hisse senedi vb.) kanunlara uygun olarak elinde bulunduran kişi. Hamil elinde bulundurduğu değerli kağıdı tahsil, devir ve rehne yetkilidir. Bu yetkilere sahip olabilmesi için elindeki değerli kağıdın hamiline yazılmış, belirli bir ada yazılmamış olması gerekir.
HAMİLE YAZILI HİSSE SENEDİ
(Dictionary of Economics) :
(Bk. Hisse Senedi)
İÇSEL EKONOMİLER
(Dictionary of Economics) :
Firmaların büyük, yani daha çok üretmek yoluyla emek ve teeçhizatı daha verimli kullanmalarını pazarlama ve yönetim masraflarını azaltmalarını ifade eder. Örneğin, konserve kutusu imal eden bir fabrika yeni bir otomatik makine getirmiştir. Bu yeni makine (işgücü üretmini düşürdüğü, enerji tasarrufu sağladığı ve seri imalat yaptığı için) üretim maliyetinde önemli bir düşüşe sebep olmuştur. Ancak, sağladığı tasarrufa rağmen, makine her gün 4 saat açlışması için gerekli mamülü üreten diğer birimler makinenin hızına erişememektedir.Bu durumda fabrika sahibi diğer servislerinde üretimini artırmak üzere tedbirler alacaklardır. Makinenin tüm gün çalışması için iş hacmini artıracaklardır. Firma iş hacminin bu şekilde artırılarak birim maliyetinin düşürülmesi bir içsel tasarruftur. İçsel ekonomiler, teknolojik ve nakdi nitelikte olabilir: Teknolojik içsel ekonomiler, üretimin ölçeği büyüdükçe, üretimin daha iyi organize edilmesinden ya da üretim yöntemlerinin iyileştirilmesinin birim başına sağladığı emek, malzeme ve teçhizat gereksinmelerinin azalmasından doğar.Yukarıdaki örnek bu türe uygundur. Nakdi içsel ekonomiler, üretim ölçeği büyüdükçe satın alınan girdi miktarlarındaki artışta sağlanabilen indirimlerle ilgilidir. Yukarıdaki örneği sürdürürsek, bu firmanın teneke alım miktarını artırması neticesinde teneke satıcısı firmanın satış fiyatında iskonto yapması nakdi bir içsel ekonomi örneğidir.