Türki


Results for "Türki"

Sociological Dictionary

TÜRK AİLESİ [İng. Turkish Family[:

(Sociological Dictionary) :
Türklerde aile önem verilen ve vazgeçilemeyen, alternatifi olmayan bir müessesedir.Z. Gökalp, Türk aille yapısının pederşahi değil; pederî olduğunu belirtmiştir. Pederî ailede aile reisi sultan hakkına sahip değildir. Burada velâyet hakkı geçerlidir. (Fındıkoğlu, Z.F., 1946) İ Kafesoğlu'na göre, Türk aile yapısında kısmen Uygurlar hesaba katılmazsa pederî tip yaygındır. (Kafesoğlu, İ., 1983)Türk ailesinde dıştan evlenme (ekzogami) ağırlıktadır. Tek eşlilik yaygındır.Ailede kadının seçkin ve saygın bir yeri vardır. Bu durum eski belge ve kaynaklarca da doğrulanmaktadır. (Eröz, M. 1977) Orhun Abidelerinde Bilge Kağan'ın babası İlteriş Kağan'ın, annesi Bilge Hatun'un birlikte tahta çıktıklarından bahseder. Göktürler de Kaan'la Hatun'un devlet işlerini birlikte yürüttükleri anlaşılmaktadır. İslâm öncesi, Arap toplumunda görülen çok eşle evlenme (poligami) yaygınlığı ne İslâm öncesi ne de sonrası Türk toplumlarında görülmüştür.Türk aile yapısında daralma, çekirdekleşme görülmekle beraber, 18 yaş doldurmamış çocuklar ve yaşlılar ideal olarak yine ailenin koruyucu kanatları altında tutulmaktadır.Türk ailesinde karşılıklı saygı ve sevgi, sofra geleneği bazı bozulmalara rağmen, yine de sürmektedir.Cumhuriyetten sonra da Türk kadını ailede ve toplumda saygın yerini korumuştur. Kadının ailede ve toplumda saygın yerinikorumuştur. Kadının aile içinde ve toplumda artan tesirliliği, hiçbir zaman erkeğin aile içindeki rolünü azaltan bir etki yapmamış, kadının rolü ve yeri, erkeğe göre matematik bir eşitlik şeklinde de düşünülmemiştir. Örf ve âdetlerimizden kaynaklanan kadına saygı kadar, eşe ve aile reisi olan erkeğe bağlılık ve dayanışma süregelmiştir.Türk Aile yapısı çekirdek aile özelliği taşıyorsa da (%63); yer yer geniş aile, geçici aile, tamamlanmamış, aile, fonksiyonel anlamda parçalanmış aile örnekleri de görlmektedir. (Erkal,M.E. 1993)
Dictionary of Economics

TÜRK-İŞ (TÜRKİYE İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU)

(Dictionary of Economics) :
Merkezi KAnkarada bulunan İşçi Sendikaları Üst Örgütü. Türk-İş Türkiyenin ilk üst düzey sendikal örgütüdür (1952). 1957 DPye yakın Nuri Başer başkanlığa seçilinceye kadar sönük bir dönem geçirdi. 1961 Anayasasının hazırlık çalışmalarına katıldı. Bu arad ABDnin dış yardım programlarını koordine eden Uluslararası Gelişme Ajansından sağladığı para yardımı sonradan yoğun eleştirilere yol açtı. Çalışma yaşamına ilişkin yasaların çıkmasından (1963) sonra, yoğnlaşan işçi eylemlerine ve grevler çıkması nedeniyle çıkan anlaşmazlıklardan sonra, bünyesindeki sendikalardan bazıları konfederasyondan ayrılarak Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonunu kurdular (1967). Daha sonraları Sosyal Demokrat sendikacıların muhalefetinde kalan Türk-İş 12 Mart müdahalesine karşı çıkmadığı için yoğun biçimde eleştirildi. Buna rağmen, özellikle kamu işyerlerinde örgütlü olan, ulusal ve uluslararası kuruluşlardaki üçlü yapılarda işçi kesimini temsil eden Türk-İş, üye sayısı en fazla işçi kuruluşu olarak etkinliğini sürdürdü. 12 Eylül Harekatını desteklemesi dolayısıyla uluslararası Hür İşçi Sendikaları Ko4nfederasyonuna üyeliği askıya alındı. Şu anda genel başkan Şevket Yılmazdır.
Dictionary of Economics

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

(Dictionary of Economics) :
Türkiyede banknot çıkarma ayrıcalığını tek başına elinde tutan ulusal bir merkezi kurum oluşturmak amacıyla kurulmuş tüzel kişiliği olan, özel hukuk hükümlerine bağlı anonim ortaklık. Sermayesinin yarısından çoğu devlet ve iktisadi devlet teşekküllerine aittir. Ekim 1931de kurulmuştur. TCMB 24 Ocak kararlarına kadar enflasyonist para ve kredi politikaları izledi. Keredi arzını daraltmada elindeki araçlardan sadece mevduat munzam karşılıklarını kullandı. Bankanın kredilerinin büyük bölümü dolaysız kredilerde, KİTlerin, tarım satış kooperatiflerinin finansmanıda kullandırıldı. Bütçe açıklarınan kapatılması için Hazineye kısa vadeli avans verilmesi her zaman önem taşıdı.1984ten sonra Merkez Bankasının kredi hacmi hem nominal, hem de reel olarak daraltıldı. 1983teki kredi hacmine reel olarak ancak 1987de yeniden uygulanabildi. Toplam kredi hacminin daraltılmasına karşın, bütçe açıkları sürdüğü ve özellikle 1934te büyük boyutlara ulaºtigi için Hazineye verilen kısa vadeli avans, reel düzeyini koruyacak biçimde sürekli genişledi.Merkez Bankasının para ve kredi politikası 24 Şubat Kararlarından ve özellikle Ağustos 1989dan sonra, dışa açılma ve bununla uyumlu konvertibl bir Türk Lirası oluşturma amaçları doğrultusunda daha kararlı biçimde yürütüldü. Bankanın bilançosunun 1988deki aºiri genişlemesi 1989da ve özellikle 1990ın ilk yarısında frenlendi.
Dictionary of Economics

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ZİRAAT BANKASI

(Dictionary of Economics) :
Tarıma finansman desteği sağlamanın yanısıra her türlü bankacılık ve borsa işlemlerni yürütmekle görevlendirilmiş, tüzel kişiliği olan, özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı iktisadi devlet teşekkülü.Ziraat Bankası en anlamlı ölçüler bakımından 1980lerde Türkiyenin en büyük bankasıdır. Şube sayısı bakımından birinci sıradadır. Toplam mevduat büyüklüğü yönünden İş Bankasının önünde birincidir. Kredi hacmi yönünden ikinci sırada olan Emlak Bankasından 2.5 kat fazla ile birinci sıradadır. Dünyanın önde gelen 500 büyük bankası arasında vergiden önceki karın aktife oranı bakımından 1981de sekizinci sıradadır.
Dictionary of Economics

TÜRKİYE’DE BANKACILIĞIN GELİŞMESİ

(Dictionary of Economics) :
18. yüzyıl ortalarında başlayan bankacılık faaliyetlerini önceleri sarraflar yapıyorlardı. İlk banka İstanbul Bankasıdır. 1847de iki Galatalı banker tarafından kurulmuştur. Bu bankanın kambiyo istikrarını sağlayamaması nedeniyle 1856da merkezi Londrada olan Bank-ı Osmani kurulmuştur. 1860daki buhran sırasında Bank-ı Osmani-i Şahane adıyla kurulan bankaya devredilmiştir. Daha sonra 1860da Galata bankerleri tarafından Türkiye Bankası kurulmuştur. Müteşebbislerin amacı bu bankayı resmi bir devlet bankası haline getirip banknot ihracı ayrıcalığını elde etmeti. Ancak ortaklardan birinin tutumu yüzünden bu hakkı elde edemediler ve sonra bu banka tasfiye edildi. Türkiye Bankasının başarısızlığından sonra Fransız ve İngiliz müşterek sermayesi ile kurulan Osmanlı Bankasına imtiyaz verilmesi yoluna gidilmiştir. Tanzimattan sonra Galata bankerleri ve doğrudan doğruya veya yabancı sermayedarlarla daha bir takım bankalar kurmuşlardır.