dalga


Results for "dalga"

Dictionary of Economics

KİRLİ DALGALANMA

(Dictionary of Economics) :
Ekonomik açıdan ülkenin rekabet gücünü koruması ya da kaybetmemesi kaygısıyla döviz kurlarına yapılan resmi müdahale.Esnek döviz kuru sistemine, uluslararası uyum mekanizmasını kolaylaştırmak amacıyla, IMFnin 1973 yılı Jarnaica toplantısında getirilen alternatif bir esnek kur uygulaması olan Gözetimli Dalgalanma (Managed Floating) sisteminde kurlara yapılacak resmi bir müdahaleye belli koşullarla izin verilmiştir. Bu kur, gözetim ve müdahale sadece kısa dönemli düzensiz dalgalanmaların ortadan kaldırılmasını amaçlıyorsa; temiz dalgalanma olarak adlandırılırken, gözetim ve müdahalenin ülke ihraç mallarına yabancı piyasalarda rekabet üstünlüğü sağlamak amacı ile yapılması halinde kirli dalgalanma olarak tanımlanmaktadır.
Dictionary of Economics

KONDRATİEFF DALGALANMALARI

(Dictionary of Economics) :
ilk kez N.D. Kondratieff tarafından ortaya atılan biri genişleme (Büyüme), diğeri daralma (Bunalım) olmak üzere iki evreden oluşan ve yaklaşık olarak kırk ile altmış yıl (Ortalama elli yıl) süren çevrimler. Uzun dalgalar olarak da adlandırılır. Dünya ekonomisinde günümüze kadar dört uzun süreli dalganın görüldüğü ileri sürülür. Bunlar şu şekilde dönemlendirilmektedir: Birinci uzun süreli dalgalanma 1790/93 - 1847/48 (Bu dönemin 1815/25e kadar olan dilimi genişleme (Büyüme) evresi, sonrası daralma Bunalım evresidir). İkinci uzun süreli dalgalanma; 1847/48-1893/96 (1873e kadar olan yıllar genişleme, sonrası daralma evresi). Üçüncü uzun süreli dalgalanma; 1893/96 - 1940/45 (Dönemin 1914/45 yıllarında genişleme evresi ile başlamış ve bu evre 1966/67 yıllarında bitmiş ve bu tarihten itibaren dünya yeni bir daralma evresine girmiştir. Uzun süreli dalgalanmaların her biri belli bir teknolojik atılım ve atılımın üretim süreçlerine uygulanmasıyla temsil edilir. Buna göre birinci dalgalanma sanayi devrimi atılımlarının üretim sürecine sokulması, ikinci dalgalanma buhar makinalarının yaygın kullanımı ile üçüncü dalgalanma elektrikle ilgili yenilikler ve içten yanmalı motorlarla, dördüncü dalgalanma ise elektronik olarak denetlenen ve nükleer enerji kullanan makinaların üretimiyle temsil edilir.
Dictionary of Economics

KONJONKTÜR DALGALARI

(Dictionary of Economics) :
İktisadi hayatın üretim, istihdam vb. unsurlarının ortalama olarak 8 ile 10 yıllık süreler içinde artma ve azalma yönünde dalgalanarak ortaya çıkardığı çevrimler. Bu dalgalanmalar iktisadi hayatın canlanıp genişlemesi, sonra bu genişlemenin belirli bir tepe noktasına vardıktan sonra gerileyip düşmesi, çökme durumuna gelmesi ve yeniden canlanması biçimindedir. 19. yüzyılın ikinci yarısında Fransız kiktisatçısı Clement Juglardan beri iktisatçılar, konjonktür dalgalarının nedenleri ve seyri üzerindetartışmışlardır. Önceleri bu dalgaların periyodik olduğu düşünülürken, daha sonra bunların belli ve değişmez bir ritme ve periyodusiteye sahip olmadığı anlaşılmıştır. Konjonktür dalgalarının aşamaları; depresyon (Çöküntü), canlanma (Toparlanma), boom ve gerileme (Resesyon) olarak adlandırılır. Depresyon evresinde ekonomide istihdam en düşük noktasında, talep tam istihdam ve üretim düzeyinin altındadır. Kullanılmayan üretim kapasitesi fazladır. Fiyatlar ve kar oranları düşüktür, bu yüzden yatırımlar helen hemen durmuştur. Depresyondan canlanmaya geçiş yenileme yatırımlar sağlar. Artan yatırım harcamaları ile üretim gelir ve istihdam düzeyi yükselir. Gelirin yükselmesi yeni yatırımlara yol açarken, yatırım harcamaları çarpan yoluyla gelir, istihdam ve üretimi arttırır. Bu dönemde fiyatlar ve karlar yükselmesi, yatırımları uyaran ikinci faktör. Canlanmayı izleyen boom döneminde tam istihdam ve tam kapasite sağlanmıştır. Bu aşamada üretim artışı ancak yeni kapasite oluşturmakla mümkündür. Yeni yatırımların gelir ve talep ettikleri hemen ortaya çıkarken, üretim etkisinin zamana bağlı olması fiyat artışlarına yol açar.Gerileme aşamasında ise gelir ve istihdam düzeyi düşmeye başlar. Boom aşamasında tam istihdam düzeyine yaklaştıkça atıl işgücü ve kapasitenin gittikçe azalması, harcama ve yatırımların çıkarttığı gelir artış hızının azalmasına, bu ise yatırımların düşmesine yol açar. Yatırımların durması, gelir düzeyinin gerilemesine, yatırımların yeniden azalmasına ve gelirin düşmesine neden olur. Yığımlı olarak işleyen bu süreç sonucu üretim, gelir ve istihdamdaki düşüş sürer, yeniden depresyon aşamasına girilir.
Dictionary of Economics

MEVSİM DALGALANMALARI

(Dictionary of Economics) :
Doğal etkenlere, özellikle iklim koşullarına ve insanların alışkanlıklarına bağlı olarak, ekonomik faaliyetlerde meydana gelen ve az çok düzenli şekilde tekrarlanan periyodik dalgalanmalar.Örneğin; süt ve yumurta üretiminin ilkbaharda en yüksek düzeyine çıkması, tarım ürünleri ihracatının hasat sonrası aylar olan Kasım-Ocak döneminde artması, stokların tükendiği yaz aylarında ise düşmesi, perakende satışların bayram ve yeni yıl öncesi artması gibi.Olayların zaman içindeki gelişimini yansıtan istatistiklerde mevsim dalgalanmalarının etkisinin gözönüne alınması önemlidir. Öncelikle mevsim dışı faktörlerden doğan değişmeleri net olarak görebilmek için mevsim dalgalanmalarının etkisinin giderilmesi gerekir. Mevsim dalgalanmalarının olaylar üzerinde çıkartabilecekleri değişmeleri tahmin etmek üzere bu dalgaların şiddet derecesini ölçebilmek için çeşitli istatistiksel teknikler geliştirilmiştir.
Dictionary of Economics

UZUN DÖNEM DALGALANMALAR

(Dictionary of Economics) :
(Bk. İktisadi Dalgalanmalar)