deney
Deneycilik.
(Philosophical Dictionary) :
(Os. Tecrübecilik, Fr. Expereincialisme). Araçsız iç deney öğretilerinin genel adı... Konuşma dilinde deneyle uğraşma anlamında kullanılan bu deneyim, kimi yazarlarca içerek deney (Os. Derûnî tecrübe, Fr. Experience interne)'ciliği adlandırmak için kullanılmıştır. Fransız ruhbilimcisi Ribot, İngilizruhbilimciliği için Ecole experimentale deyimini kullanmıştı, kimi eleştirmenler ruhbilimde bir deneyim (eksperimantasyon) değil, bir deney (eksperyans) yapıldığını, bu yüzden de deneysel (eksperimantal( değil, deneyli (eksperyansiyel) deyiminin kullanılması gerektiğini ileri sürdüler. Bu yüzden gerçeğin deney yoluyle elde edilebileceğini ileri süren görüşü adlandıran eksperimantalizm deyiminden ayrılarak ruhsal deneyciliğe eksperiyansiyalizm denildi. bkz. Deny, Deneyim, Deneyli, Deneysel, Deneyselcilik.
Deneyim.
(Philosophical Dictionary) :
(Os. Tecrip, Fr., Al., İng. Experimantation, İt. Esperimentazione). Yöntemli deney... Deneyim, belli bir amaçla ve belli kurallara göre yapılan bilimsel deneyi'i dilegetirir. Fizikçi W.H. Westphal'in tanımıyle deneyim "doğadaki gözlemin laboratuvara göre göç etmesidir". Buna işlenmiş deney (Os. Muntazam tecrübe, Fr. Experience elaboree( de denir. Deney genel anlamda bir türlü dış (duyusal) ve iç (ruhsal) denemeleri, deneyim özel olarak laboratuvarlarda hazırlanan denemeleri adlandırır. Deney'le deneyim arasındaki anlam ayrılığı, deneyli'yle deneysel arasındaki anlam ayrılığına uygun düşer. bkz. Deney, Deneyli, Deneysel.
Deneyli.
(Philosophical Dictionary) :
(Os. Tecrübî, Fr. Experientiel). Her çeşit deneye dayanan... Deneyli bilgi, yöntemli ya da yalın deneyleri ayırt etmeksizin, hem görgül hem de deneysel bilgiyi kapsar. bkz. Deneysel, Deney, Deneyim.
Deneysel Mantık.
(Philosophical Dictionary) :
bkz. Aletçilik.
Deneysel.
(Philosophical Dictionary) :
(Os. Tecrübî, Fr. Experimental). Deneyime dayanan... bilimsel deneyle ilgili, ya da ona özgü ve ona değgin olanı dilegetirir. Konuşma dilinde deneyli'yle anlamdaş kılınmıştır. Aslında deneysel'i deneyli anlamına bırakmak, deneyimle ilgili anlamı deneyimsel deyimiyle dilegetirmek gerekirdi. bkz. deneyli, Deney, deneycilik, Deneyim, Deneyselcilik.