Kavranılır.


Results for "Kavranılır."

Philosophical Dictionary

Kavranılır.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. Kabil-i idrak, Fr., İng. Conceivable, Al. Begreiflich, İt. Conceptibile). Bilinebilir... Anlakalır (Os. Makul, Fr., İng. Intelligible, Al. Intelligibel, İt. Intelligibile) deyimiyle anlamdaş ve kavranılmaz (Os. Gayr-i kabil-i idrak, Fr. Inconcevable, Al. Unbergreifbar, İng. Inconceivable, İt. Incoüncepibile) deyimiyle bunun anlamdaşı olan anlakalmaz (Os. Gayr-i makul, Fr. Inintelligible, Al. Unverstandlich, İng. Unintelligible, İt. Inintelligibile) deyimine karşıttır. Aynı zamanda duyulur (Os. Mahsûs, Fr., İng. Sensible, Al. Sinnlich, İt. Sensibile) deyimi karşılığında kullanılır. Kavranılır ve anlakalır deyimleri usla kavranan'ı, dilegetirir. Metafizik düşünce, en kavranılmaz'ları kavradığını sandığı halde, örneğin yuvarlak olan dünyanın bizim yaşadığımız bölümünün taban karşıtında insanların baş aşağı yaşayamayacaklarını ileri sürerek bunu kavranılmaz saymıştı. Bu kavranılmazlık anlayışı, metafizik düşüncnin malı olan biçimsel mantığın kavranılmazlık anlayışıdır. Diyalektik kavranılmaz, pratikten tümüyle kopmuş olması dolayısıyle bilgilerimizle çelişen kavranılmazlıktır. Örneğin matematik, biçimsel mantık anlamında kavranılmaz olan sonsuz küçüklükler ve sonsuz büyüklükler hesabıyle birçok pratik iş görür. Bu hesapların konusu olan sonsuz büyüklük ve küçüklükler duyularımızla algılanamaz ve pek çoklarımızın zihinlerinde de oluşturulamaz ama pratikten kopmamıştır, çünkü bilimsel sonuçları pratikte her an yansımakta ve denetlenmektedir, bundan ötürü de kavranılır. bkz. Bilgi, Bilim, Bilinemezcilik, Metafizik, Eytişim.