do


Results for "do"

Dictionary of Economics

ENDOJEN DEĞİŞKEN

(Dictionary of Economics) :
(Bk. Bağımlı Değişken)
Dictionary of Economics

ESCUDO

(Dictionary of Economics) :
Portekiz parası.
Dictionary of Economics

ESNEK DÖVİZ KURU

(Dictionary of Economics) :
Bir ülke parasının diğer ülke paraları karşısındaki değerinin döviz arz ve talebine göre belirlendiği sistemdir. Bu sistemde döviz kurları üzerinde herhangi bir hükümet müdahalesi yoktur. Piyasada döviz arzı sabit iken döviz talebinde artış olursa döviz kuru yükselir. Döviz kurunun yükselmesi ulusal paranın değer yitirmesi anlamına gelmektedir. Bu nedenle döviz kurunun yükselmesi ihracatın artması ithalatın azalmasını sağlar. Döviz kurunun düşmesi durumunda ulusal para değer kazanır. Bunun sonucunda ihracat daralır, ithalat artar. Esnek kur sistemine, değişken kur sistemi, dalgalı kur sistemi ya da yüzen kur sistemi gibi adlar da verilmektedir.
Dictionary of Economics

GİFFEN PARADOKSU

(Dictionary of Economics) :
Genel kuralın tersine bir malın fiyatının artması durumunda talebinin de yükselmesidir. Giffen paradoksu İngiliz iktisatçısı Robert Giffen (1837-1910) tarafından ileri sürülmüştür. Giffen paradoksu klasik örneği, ekmeğin fiyatının artmasına karşılık talebinin de yükselmesidir. Giffen, bu yargıya İrlandalı işçilerin ekmek fiytları artışı karşısındaki davranışlarını gözlemleyerek ulaşmıştır.Belirli bir gelir karşısında, hayat için zorunlu ekmekten vazgeçmeyen işçiler, fiyat yükselmesi sonucunda diğer gıda maddelerinin tüketimi ve ihtiyaçlarını daha fazla ekmek alarak giderme yolunu tercih etmektedirler.
Dictionary of Economics

HARROD-DOMAR MODELİ

(Dictionary of Economics) :
Kapitalist bir ekonomide iktisadi büyümenin dengeli olabilmesinin koşullarını araştıran model. İngiliz iktisatçısı Harrod ile ABDli iktisatçı Domar ayrı ayrı geliştirdikleri modellerde benzer sonuçlara vardılar ve tezleri iktisat literatüründe Harrod-Domar modeli olarak anılmaya başladı. Modeli şöyle özetlemek mümkündür: Bir ekonomide tasarruf eğilimi yüzde 20 olsun. Yani insanlar gelirlerinin beşte birini tasarruf etmektedirler. Ekonomide dengenin korunabilmesi için tasarrufların yatırımlara eşit olması gerektiğine göre yatırımlar da gelirin beşte biri kadar olmalıdır. Öte yandan bir birimlik yatırımın sağladığı üretim artışını sermaye hasıla oranı ile gösteriyoruz. Bu oran da 4 olsun. Bunun anlamı her 4 birimlik yatırımla üretimde (o dönem için) 1 birimlik üretim artışı sağlanmaktadır. Yukarıdaki sayısal örneğimize dönersek, 100 liralık gelir 20 lira tasarruf oluşturur. Burada dengenin korunması için yapılması gereken yatırım da 20 liradır. 20 liralık yatırım ise 5 birimlik üretim artışı sağlamaktadır. Dolayısıyla bu ekonomide tam kapasite büyüme hızı yüzde 5tir. Bir baºka ifadeyle bu ekonomide büyüme hizi yüzde 5 olmazsa denge sağlanamaz, çünkü tasarruf yatırım eşitliğini veren büyüme hızı budur. Harrod ve Domara göre bu oranın tutturulmasını sağlayan bir mekanizma kapitalizmde yoktur. Öte yandan o ekonominin nüfus artış hızı yüzde 2 ve verimlilik artış hızı da yüzde 4 olsun. İkisinin toplamı olan yüzde 6 o ekonominin büyüyebileceği mümkün olan en yüksek hızı verir.Kapitalizmde büyüme hızının yüzde 5 ya da 6 olmasını sağlayan hiçbir mekanizma yoktur. Çünkü tasarruflar ve yatırımlar ayrı ayrı unsuralra bağlıdır. Dolayısıyla Harrod - Domar modeline göre sistem istikrarsızdır.