do


"do" Kelimesi için arama sonuçları

Sosyoloji Sözlüğü

HEDONİZM [İng. Hedonism]:

(Sosyoloji Sözlüğü) :
Zevk anlamına gelen Hedone kelimesinden türetilmiş bir kavramdır. Her türlü beşeri gayretten mümkün olabilecek en yüksek tatmin derecesini elde etmek gerektiğini ileri süren bir görüştür. J. Bentham'a göre zek ve zahmet, yaptığımız her işte hesaba katılmalıdır. Böylece Hedonizm ile fayda kavramını birleştiren Bentham'a göre en yüksek zevk ile en yüksek fayda arasında paralellik vardır.Quesnay ise, bu görüşen iktisadî hayata itkisini ele almaktadır. Bir ihtiyacı veya zevki en az masrafla karşılamak en başarılı ve iktisadî neticedir. (Genel Ekonomi Ansiklopedisi, 1988)
Sosyoloji Sözlüğü

KARTEZYEN ŞÜPHECİLİK[İng Cartesian Doubt]:

(Sosyoloji Sözlüğü) :
İnsanın zihnini yanıltan peşin hükümlerden kurtulması ve onları ayıklamaya çalışmasıdır. Descartes tarafından kullanılmıştır. (Bkz. Descartes) Durkheim de aynı medodu benimseyerek tabiî ilimlerde olduğu gibi, sosyolojide de önceden edinilmiş bütün fikirlerin atılması gerektiğini söyler. Le Play ise "İçtimaî reform" adlı eserinde, sosyal olayları incelemeye başlarken, ilk önce peşin hükümlerden kurtulmanın gerektiğini belirtir. Araştırıcı ancak bu zihnî hazırlıktan sonra, ilmî Reform" adlı eserinde, sosyal olayları incelemeye başlarken, ilk önce peşin hükümlerden kurtulmanın gerektiğini belirtir. Araştırıcı ancak bu zihnî hazırlıktan sonra, ilmî araştıraya girişebilir. (Fındıkoğlu, Z. F. 1961)
Sosyoloji Sözlüğü

MEDOD [İng. Method]:

(Sosyoloji Sözlüğü) :
Geniş anlamıyla, olaylar karşısında zihnimizi tatmin edecek gerçeklerin bulunması için sarfedilen düşünce faaliyetleridir. Dar anlamıyla, olaylar karşısında zihnimizi tatmin edecek gerçeklerin bulunması için sarfedilen düşünce faaliyetleridir. Dar anlamıyla ise; zihni faaliyetin peşinde uygulama çalımalarının ve araştırma kurullarının toplamıdır.Metod, araştırma yoluyla bulunup ortaya konabilicek somut sebep-sonuç ilişkilerini ve bu ilişkilerin temelinde yer alan soyut ilmî kanunları tespit edebilmek için izlenmesi gereken yol anlamını taşımaktadır. (Fındıkoğlu, Z.F., 1961, Kurtkan, A., 1978)
Sosyoloji Sözlüğü

METODİK ŞÜPHE [İng. Methodic Doubt]:

(Sosyoloji Sözlüğü) :
Metod kunusunu, teorisi ve uygulamalarını ee alan bilim dalıdır. Zihnin, gerçek olaylar üzerinde objektif hakikatlere varmak, teorilere ulaşmak amacıyla sarfettiği düşünme safhalarının araştırılmasıdır. Mantığın âdeta tatbikatıdır. Eflâtun'da Doktrin manasında kullanılan kelime, Aristo'da Araştırma Usulü anlamına geleri. (Bkz. Metod)Medodoloji araştırma tekniklerini belirli bir disiplin içinde değerlendirme arayışıdır. Medodoloji E. durkheim, K. Marx ve M. Weber'in ana ilgi alanına girmiştir. (Bkz. Durkheim, E., Marx, K., Weber, M.) Bu bilim dalı, sosyal bilimlerde ve tabiî bilimlerde konulara farklı yaklaşmamızı gerekli görmekte ve her ikisi arasındaki farkları kavramamıza yardımcı olmaktadır. (Fındıkoğlu, Z. F., 1961, Tütengil, C. O., 1975, Arslantürk, Z., 1995)
Sosyoloji Sözlüğü

MEZHEB [İng. religios Sect, Doctrine]:

(Sosyoloji Sözlüğü) :
Gidilen, tutulan, takip edilen yoldur. Bir dinin bazı noktalarda görüş arkları bulunan kollarından herbiridir.İktikadla ilgili hükümlerin dıında kalan, amelî (tatbikî) vazifelere ait olan hususlarda ilim ve içtihad sebebiyle meydana gelmiş bulunan ayrılıklara ve tutulup gidilmesi gereken yollara mezheb denir. İslâma göre mezhebler haktır. Hz Peygamberin içtihad kapısın açık tutması ile mezhepler varlıklarını sürdürebilmişlerdir. İslâmın ilim dini olması içtihada açık olası, ile mümkün olmuştur.İktikad (iman) imamları Mâturidî ve Eş' arî'dir. Dolayısıyla itikadde mezhepler ikidir. Mezhep imamların ise, Ehl-i Sünnet Vel Cemaat Yolu'nda olan İmam-ı Azam Ebû Hanife, İmam-ı Malik, İmam-ı Şaffî ve İmam-ı Hanbel'dir.Bu aeldeki mezhepler de dört imamın ismiyle alınır. Hanefîlik, Malikîlik, Şafiîlik ve Hanbelîlik..Müslüman Türklerin büyük bir bölümünün itikaddaki mezhebi M. 894 yılında Semerkant şehrinde doğmuş olan Ebu Mansûr-i Maturidî'ye dayanır. Türklerin ameldeki mezhebi ise, çoğunlukla Hanefîliktir.Dört Sünnî mezhep dışındaki İslâm nüfusunun büyük çoğunluğu Şiî'dir. Bu alanda en çok dikkat çeken mezhip Caferîliktir. Doğu Anadolu'da ve Azerbaycan'da izleri vardır. İran Fars şiasından önemlifaklar gösteren Anadolu Aleviliği de önemli bir mezheptir.Alevi kelimesi İslâmın büyük Halifesi Hz. Ali'nin yolunda giden demektir. Hz. Ail, Hz. Peygamberin damadıdır ve Peygamberin sünnetini devam ettiren halifedir. Müslümanlıkta sünnîlikle yarış içinde olan Aleviliği, İslâma karşı ve İslam dışı bir din veya "inaç" gibi takdim etmek yanlıştır. Temeli dine Kuran'a, Peygamber'e, Hz. Ali'ye ve Ehl-i Beyt'e dayanan Aleviliği ateizm ile karıştırmamak doğru olur. (Bkz. Ateizm) (Arvasi, S.A., 1983 Doğan, M., 1982, Türkdoğan, O., 1995, Eröz, M., 1992,Fığlalı, e.R., 1980, Tük Ansiklopedisi, 1976)