enlighten


Results for "enlighten"

Sociological Dictionary

YDINLANMA ÇAĞI [İng. Age of enlightenment]:

(Sociological Dictionary) :
AYDINLANMA ÇAĞI [İng. Age of enlightenment]: @Batı fikir hayatında ve zihniyette büyük değişiklikler ifade eder. Sadece Batı'da değil; Doğu toplumları üzerinde de etkileri daha sonra görülen aydınlanma Çağı ve Felsefesi, 18. Asra damgasını vurmuştur.Aydınlanma hareketi eğitimi ve öğretimde merkez rolü oynayacak kiliseyi ve ruhban sınıfını bu konumdan uzaklaştırmıştır. Fikir hayatı kiliseden ve taassuptan ayrılmıştır. Bilim hayatı zenginleşmiş ve Avrupa ülkelerinde bir çok filozof ve fikir adamını doğuran bir ortam ortaya çıkmıştır. Hür düşünce kilisenin tahakkümünden kurtulmuştur. Resmî Katolik anlayışı ruhban olmayan (laik) aydınlar tarafından tenkit edilmiştir. Akılcı (rasyonel) düşünce, pozitivizm ve fert ön plana çıkmıştır.Aydınlanma çağı ve felsefesinin savunucuları olduğu gibi, onu tenkit edenler de devamlı var olmuştur. aydınlanma, bazı yenilikler ve lumlu zihniyet fakları getirmesine rağmen, belirli konularda birbirine benzer veya yakın görüşleri kapsamadığı, diğer felsefe ve Çağlardan farklı orijinal görüşler getirmediği ileri sürülmüştür. Aydınlanma Çağı düşünürlerinin bir çok konuda farklı metoda ve görüşe dayandıkları ifade edilmiştir. (becker, C., L. 1932)Bazıları deneye ve tümevarıma,bazıları ise akla ve tümdengelime, bir kısmı ise ahlâka dayanmışlardır. kimisi çoğulcu liberal sistemlere, bazıları da tek partili rejimlere kaynak görevi yerine getirmişlerdir. Kuvvetler ayrılığı, kuvvetler birliği görüşlerine sahip olanlar da yine 18. Yüzyılın Aydınlanma Çağı düşünürleri arasından çıkmıştır. Ancak, bu düşünürler farklı görüş ve metoda da sahip olsalar; Aydınlanmanın doğurduğu bir açılma ve serpilme sayesinde bunlar ortaya çıkabilmiştir.Tabii ki tenkit ve fikir çatışmaları sadece 18. Asra has bir şey değildir. Her bir çağ bir sonraki çağa belirli tecrbe ve birikimleri devretmiştir. Eğer öyle olmasaydı; Aydınlanmayı doğuracak sebep sonuç ilişkileri de olğunlaşamazdı.Bir çok filozof zamanının yaygın görüşleri ile çatışmışlar ve eserler vermişlerdir. Nitekim, 16. Asrın başında Avrupa'da Vatikan'a karşı sürdürülen Martin Lutherci protestan hareket ve daha sonra da Calvin'in dinde reform hareketi Avrupa'yı daha önce sarmıştır. aydınlanma çağında yapılan en önemlişey, Ortaçağ felsefesindeki temel düşünce kalıplarının laikleştirilmesi olmuştur. (Baykan, F., 1995)Ancak, 21, Yüzyılın eşiğinde aydınlanma Çağı düşüncesinin aynen devam ettiğini ve etkinliğini koruduğunu ileri süremeyiz. din, devlet ve ilim çatışması yerini uzlaşma ve barış ortamına bırakmış, dinden uzaklaşmanın ideal sayıldığı dönemler geride kalmıştır. Bilhassa artık yargılanan modern sanayi toplumlarının insanın manevî hayatını ve noral değerlerini yok ettiği, onu basit bir makine durumuna düşürdüğü iddiaları ve bunu düzeltme çabaları içinde bazı manevî değerlerin ve kurumların öne çıkması dikkat çeker hale gelmiştir.
English - Turkish Dictionary

enlighten

(English - Turkish Dictionary) :
f. aydınlatmak, bilgilendirmek.
English - Turkish Dictionary

enlightened

(English - Turkish Dictionary) :
s. aydın (kimse).
English - Turkish Dictionary

enlightenment

(English - Turkish Dictionary) :
i. aydınlatma, bilgilendirme; aydınlanma, bilgilenme.