gecikme


Results for "gecikme"

Philosophical Dictionary

Gecikme Kuramı.

(Philosophical Dictionary) :
İnsanlaşmanın nedeninin türsel geçikmede bulan Bolk'un kuramı... Hollandalı anatom Louis Bolk'a göre insanlaşma, başka hayvan türlerine göre, insan gelişmesindeki gecikme (Fr. Retardation)nın ürünüdür. alman insanbilimcisi Arnold Gehlen'in de katıldığı bu bu kurama göre insana öz nitelikler hep bu gecikme'nin sonucudurlar. Hayvan doğduktan birkaç gün ya da birkaç hafta sonra yürür, insan ancak bir yıl sonra yürümeye başlar. Hayvanın büyümesi birkaç gün ya da birkaç yılda biter, insanın büyümesi on dokuz yıl sürer. Üretme yeteneği hayvanda birkaç ay ya da birkaç yılda, insanda on beşinci yılda başlar. Hayvanlar tüylü doğarlar, insanlar on beş yıl sonra tüylenirler. Daha pek çok özelliklerde de görüleceği gibi insan, hayvanlarar göre, pek uzun yıllar doğuş sırasındaki durumunda (embriyonal durum) kalır. Bu gecikme, sonunda-insanın kılsızlığında da görüleceği gibi-büsbütünyok olmaya varacak olan (Fr. Elimination) bir organ gerilemesini ve güçsüzlüğünü doğurur. Her hayvan çevresine uyar, insan bu güçsüzlüğünden ötürü ceveresine uyumaz. Bolk'a göre insansal yeti olan us, bu güçsüzlüğü gidermek ve dengelemek için gelişmiştir. Çünkü, güçsüzlüğünden ötürü çevresine kendisine uydurmak zorunda kalmıştır. Hayvandaki çevreye uyma yeteneği, insanda çevreyi uydurma yetisine dönüşmüştür ki bu da insansal us'la gerçekleşir. Profesör Bolk'a göre bu geçikme, bir iç engellenme yüzündendir. insanı,doğal gelişmeden, iç guddelerin ürünü olan hormonlar engelliyor. İnsan vücudundaki engelleyici hormonların çoğalması, beynin büyümesiyle bağıntılıdır. Bolk'a göre insan bu yüzden zekileşmiştir. Maymun, soğuğa karşı kıllanarak yaşar, kıllanamayan insansa maymunun derisini yüzüp sırtına geçirerek yaşar. Bu yüzdendir ki dağ hayvanı dağda, ova hayvanı ovada, deniz hayvanı denizde, sıcak hava hayvanı sıcakta, soğuk hava hayvanı soğukta yaşayabildiği halde insan bütün koşullarda ve her yerde yaşamaktedir. bkz. İnsanbilim.
Sociological Dictionary

KÜLTÜREL GECİKME [İng. Cultural Lag]:

(Sociological Dictionary) :
Bir yaşama tarzının (kültürün), maddî unsurlarıyla, manevî unsurları ve zihniyet arasındaki farkın ortayaçıkmasıdır. Eğer bir toplumda maddî kültürde aynı hızla bir geişme sözkonusu olmuyor ise, ortaya bir sosyal mesafe veya boşluk çıkmaktadır. Meselâ; petrol zengini bazı Arap ülkelerinin geişmiş teknolojiyi talep etmelerine rağmen; zihniyette, düşünce sisteminde ve insangücü kaynaklarında aynı hızla bir yenilenme olmaması, kültürel gecikmeye sebep olabilmektedir.Kültürel gecikmeye bir çok sosyolog temas etmiş ise de; bu kavram gündeme geldiğinde, W.F. Ogburn hatırlanmaktadır. (Ogburn, W.F., 1950, Broom and Selznick 1965)
Dictionary of Economics

LUNDBERG GECİKMESİ

(Dictionary of Economics) :
Talebin doğduğu an ile bu talebi karşılamak için üretimde meydana gelen artış arasındaki zaman süresi. Söz konusu gecikme belli bir dönemdeki üretimi (Qt ) ya da gelirin (Yt ), önceki dönemin talebine (Dt-1 ) bağlı olduğunu göstermektedir. Bu ifade şöyle formülleştirilebilir:Qt = Yt = Dt-1
Meteorological Glossary

GECİKME

(Meteorological Glossary) :
(LAG) [i]Ölçüm aletinin, ölçülmek istenen değişkene hemen tepki verememesi nedeniyle, aletin ölçtüğü değer ile ölçülmek istenen değişkenin gerçekte taşıdığı değer arasındaki fark/aletin ölçmekte geç kalmasından kaynaklanan fark. Örneğin sürekli artış gösteren bir hava sıcaklığını ölçmekte olan bir termometrenin gösterdiği değer, gerçeğinden daha düşüktür. Düşmekte olan bir sıcaklıkta ise termometre değeri gerçeğinden daha yüksek değer gösterir. Ölçüm değeri ile gerçeği arasındaki farkın büyüklüğü ölçüm aletinin yapımında kullanılan malzemenin kalitesine ve aletin ölçmek istenilen değişkene olan mesafesine bağlıdır. Özellikle termometreler için sıcaklık artışında gerçekleşen fark, düşüş sırasındakinden daha fazladır.
Dream Dictionary of Phrase

GECİKMEK

(Dream Dictionary of Phrase) :
Randevuya yahut işe geç kalmak kişilik çatallığına, fırsatları heder etmeye ve sözünün eri olmamaya delalet eder.