nüfus

Results for "nüfus"

Dictionary of Economics

MALTHUS’UN NÜFUS TEORİSİ

 (Dictionary of Economics) :
R. Malthus tarafından geliştirilen ve nüfus artışı ile gıda maddeleri üretimi arasındaki ilişkiyi açıklayan teori. Malthusa göre nüfus her 25 yılda bir iki katına çıkacak biçimde geometrik olarak artmaktadır. Bu doğal bir artış oranıdır. Oysa gıda maddeleri artışı aritmetik dizi izlemektedir. Dolayısıyla evlilik ve cinsel ilişkilerin sanırlanmaması durumunda insanlık yoksulluğa mahkumdur. Dolayısıyla nüfus artışının sınırlandırılmasına ilişkin önlemlerin alınması gerekir. O yıllarda (1789) İngilterede tartışılan Yoksullara Yardım Yasasına karºi çikan Malthusa göre bu yasa sayesinde yoksullar besleyemeyecekleri kadar çok çocuk sahibi olacaklardır. Bu çocuklar yine geleceğin yoksul ailelerini oluşturacaklardır. Böylece yasanın amacına ulaşması da mümkün olmayacaktır.
 Dictionary of Economics

NÜFUS

 (Dictionary of Economics) :
Bir yerleşim yeri, bölge, ülke veya dünya gibi belirli sınırlar içinde yaşayan insan topluluğu. Nüfus, periyodik olarak yapılan nüfus sayımlarıyla saptanır. Bu sayımlarda sadece insan topluluklarının sayısı değil, buna ek olarak nüfusun yaş, cinsiyet, uyruk, öğrenim durumu, medeni durum, meslek, doğurganlık, doğum yeri gibi nitelikleri de belirlenir. Nüfusun yapısına ilişkin bu bilgiler, ülke yönetimleri tarafından sosyopolitik ve sosyo-ekonomik kararların alınmasında ve sorunların çözümünde büyük önem taşır.
 Dictionary of Economics

NÜFUS ARTIŞI

 (Dictionary of Economics) :
Bir ülkede belli bir süre içinde insan sayısında meydana gelen artış miktarı. Bu süre içinde doğan kişi sayısının ölen kişi sayısından fazla olması, nüfusun artmasına yol açacaktır. Nüfus artışı, periyodik olarak yapılan nüfus sayımlarıyla belirlenir ve sayım sonuçlarından hareket edilerek ülkenin nüfus artış hızı hesaplanabilir. Az gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızının yılda % 2.5 gibi yüksek bir orana ulaşmış olması, bu ülkede kişi başına gelirin düşmesine, işsizliğin artmasına yol açan olumsuz bir rol oynamaktadır.
 Dictionary of Economics

NÜFUS TEORİLERİ

 (Dictionary of Economics) :
Nüfusun gelişimini ve nüfus sayısı ile milli gelir arasındaki ilişkileri açıklayan teoriler. Sadece dini ve siyasi düşüncelerle nüfus artışının gereğini ileri süren görüşler varsa da bunları birer teori saymak güçtür. Bu gibi görüşlere tarihte sık rastlanmaktadır. Örneğin Martin Luther çoğalınız yolundaki ilahi emir uyarınca ve Tanrı her kulunun rızkını verir inancıyla halka genç yaşta evlenmeyi ve çok çocuk sahibi olmayı telkin etmiş ve bu tez aşağı yukarı aynı esaslara dayanılarak diğer dinler tarafından savunulmuştur. Çeşitli yazarlar da, nüfus artışını, özellikle uyruk sayısında devletlerin kudretini, prestijini ve dünyadaki mevkiini belirleyen önemli etkeni gördükleri için istemişlerdir. Merkantilistler de aynı gruba katılabilir. Ancak bunlar büyük bir nüfusu yalnız devletin siyasi ve askeri kudretini arttırdığı için değil, aynı zamanda gelişmesine çok önem verdikleri sanayiinin bol işçi bulabilmesi için de zorunlu görmüşlerdir. Asıl nüfus teorileri, nüfus artışının ekonomik etkilerinin, ihtiyaç maddeleri üretimini de dikkate alarak araştırılmasıyla başlamıştır. Bu konuda en önemli adım, nüfus sorununu ekonomi ilminin bazı bulgularından yararlanarak incelemiş olan T.R.Malthus tarafından atılmıştır. Malthusun teorisine göre, nüfus geometrik, azalan verim kanununa tabi olan gıda maddeleri üretimi ise, aritmetik dizi ile artmaktadır. Bu nedenle nüfus sayısı gıda maddeleri arzını aşabilir. Ortaya çıkabilecek açlık ve sefaleti önlemek için nüfus artışını engelleyebilecek tedbirlerin alınması zorunludur.Malthusun teorisi önemli etkiler oluºturmuº, çeºitli tartışmalara neden olmuştur. Teorinin aleyhinde olanlar üç grupta toplanabilir:a) Sosyalistler, sefaletin nüfus çokluğundan değil, işçinin hak ettiği ücreti almasını önleyen kapitalist rejimden doğduğunu ileri sürerek Malthusa karºi çikmiºlardir. b) Başlıca temsilcisi H.Spencer olan bir ekol, eleştirilerini biyolojinin bazı bulgularına dayandırmıştır. Bu bulgulara göre, organizmanın kompleksliği, farklılığı ve hareketliliği arttıkça doğurganlık gerilemektedir. Dolayasıyla bireylerin gelişmesini ve üreme eğiliminin zayıflamasını beklemek gerekir. Nüfusun geometrik dizi ile artması söz konusu değildir. c) Malthusa karºit iktisatçilardan F. List, bir alanin kaldırabileceği nüfus sayısının, toplumun hangi gelişme basamağında bulunduğuna balı olduğunu avcılıktan hayvancılığa, hayvancılıktan tarıma, tarımdan sanayie geçilmesi ile bu sayının gittikçe arttığını ve yeni keşif ve ilerlemelerle daha da artacağını, böylece nüfus meselesinde üretim sistemi ile uygulanmakta olan teknoloji ve bunları geliştirme imkanlarını hesaba katmak gerektiğini belirmiştir.Malthusun aleyhindeki fikirleri güçlendiren en önemli nedenlerden biri 19. ve 20. yüzyılda sanayi ülkelerinde yaşanan gelişmelerin onun tezini doğrulamamasıdır. Nüfusun hızla artmasına rağmen, fert başına gelirin yükselmiş olması, gelir atmaya devam ettiği halde 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren doğurganlığın azalması, 20. yüzyılda nüfus artışının yavaşlamaya başlaması, Malthusun teorisine olan inançları da zayıflatmıştır. Bugün genellikle kabul gören Optimum Nüfus Teorisine göre her alanın kolayca verimlendirilebilecek doğal servetlerinin büyüklüğüne, tarımsal üretimin azalan verim kanununun ne derece etkisi altına girmiş olduğuna, üretim yapısına ve uygulanan teknolojiye göre belirlenen Optimum bir nüfus vardır. Her nüfus artışı, fert başına Milli Gelirin düşmemesi için yatırım yapılmasını gerektirir. İlave nüfusun istihdam edileceği işleri oluşturmak, kendi hesabına çalışacakları araçlar ve işletme sermayesi ile donatmak, ayrıca konutların sayısını artırmak, eğitim, halk sağlığı, ulaştırma gibi hizmetleri genşiletmek gerekir. Nüfus artışının ekonomik etkileri optimuma varmadan önce veya sonra gerçekleşmesine göre değişir. Optimum aşılıdıktan sonra nüfus çoğalması halinde, ilave nüfusa iş sağlayabilmek için, uygulanmakta olan üretim yöntemlerini ve teknolojiyi iyileştirerek, optimumu yükseltmek gerekir. (Ayrıca, bk. Optimum Nüfus).
 Dictionary of Economics

NÜFUS YOĞUNLUĞU

 (Dictionary of Economics) :
Nüfus sayısı ile arazi yüzölçümü arasındaki oran. Bir kilometre kareye kaç kişinin düştüğünü ifade eder. Nüfus yoğunluğu, nüfus sayısı bütün ülke alanına bölünerek hesaplanabilir. Ayrıca bütün nüfus yerine çiftçi nüfusu, bütün arazi yerine de sürülüp ekilen topraklar göz önünde bulundurulmak suretiyle hesaplanan çiftçi yoğunluğu da bazı araştırmalar için önemli olabilir.Nüfus yoğunluğundan, arazinin nüfusa yeterli olup olmadığı hakkında sonuç çıkartılmayacağı gibi, ülkenin ne kadar nüfus kaldırabileceği konusunda da bir yargıya varılamaz. Bu konu, tarımda prodüktivitenin ne derece yükseltilebileceği ve sanayiinin ne ölçüde genişleyebileceği gibi, arazinin niteliği ile ilgisi az olan etkenlere bağlıdır.
Keyword Searches Turkish - French Dict. ılık (84124k) Turkish - Germany Dict. çüş (65356k) Turkish - French Dict. açık (55385k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (40454k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (39252k) Turkish - French Dict. balık (38827k) Turkish - French Dict. çatı (36972k) Turkish - Germany Dict. hasır (35211k) Azerbaijani - Turkish Dict. necesen (33328k) English - Turkish Dict. credit an amount to s.o.´s account (33104k) Turkish - French Dict. ırmak (31980k) Turkish - Germany Dict. hercai (31168k)