Anlıkçılık.


Results for "Anlıkçılık."

Philosophical Dictionary

Anlıkçılık.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. Zihniyye, Fr. Intellectualisme, Al. Intellectualismus, İng. Intellectualism, İt. Intellectualismo). Bütün varlıkları anlıksal temele indirgeyen öğretilere verilen genel ad... Özellikle metafizik öğretiler bütün varlıkları tümellere, genel kavramlara indirgerler. Bu anlamda Platon, Descartes, Spinoza, Leibniz, Wolf, Hegel gibi birçok düşünürlerin sistemleri anlıkçıdır. Bu sistemler şöyle özetlenebilir: Varlık düşünceden doğmuştur ya da düşünceden başkabir şey değildir... Bacon bu deyimi doğaya ve deneye sırt çevirmiş spekülatif felsefe okullarının tümü için kullanmaktadır... Bir başka anlamda, aklı iradeden üstün tutan Aquino'lu Thomas da anlıkçıdır.
Philosophical Dictionary

İnsanlıkçılık.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. İnsaniyetçilik, Fr. Humanitarisme). İnsanlığın yararını ve birleşmesini, dayanışmasını savunan öğretilerin genel adı... Bu anlamda, insanın insanı sömüreceği yerde birleşerek ve dayanışarak doğayı sömürmesi gerektiğini savunan toplumculuk insanlıkçılıktır. İnsanlıkçılık bireyciliğe karşı toplumculuğu, ulusçuluğa karşı dünya vatandaşlığını savunur. Bu alanda ve bu anlamda dünyacılık (sekülarizm) öğretisi de insanlıkçı bir öğretidir. Evrendeşçilik (kozmopolitizm) öğretisi de insanlıkçıktır. Bilimsel toplumculuk dışındaki bütün insanlıkçılık anlayışları antidiyalektiktir ve zorunlu olarak tek yanlı idealizme düşmüşlerdir. Bundan ötürü insanlıkçılık adı altında insanlığın sömürülmesini pekiştirirler. bkz. Evrendeşçilik, Bireycilik.