Kendilik.


"Kendilik." Kelimesi için arama sonuçları

Fəlsəfə Sözlüğü

Kendilik.

(Fəlsəfə Sözlüğü) :
(Os. Mahiyet, Fr. Entite, Al. Entitaet, İng. Entity, İt. Entita). Bir nesnenin varlığını meydana getiren şey... Metafizik anlamda töz ve öz deyimlerinden farklıdır. descartes, bireysel varlığın bütün gerçekliğini bu ydeyimle dilegetirmiştir. Herhangi bir şeyin aslında ne olduğunu dilegetiren kendilik deyimi, diyalektik anlamda öz ve gerçek deyimleriyle anlamdaştır. Metafizikte kendilik değişmez, idealizmde bilinemez sayılmıştı. Örneğin Alman düşünürü Immanuel Kant, görünen şeyle (fenomen) kendiliğinde şeyi (numen) kesinlikle birbirinden ayırıyor ve kategorilerin ancak görünen şeylere uygulanabileceğini, kendiliğinde şeyinse asla bilinemeyeceğini ileri sürüyordu. Çağdaş bilim, kendiliğin, devim ve değişmeden ibaret bulunduğunu meydana çıkarmıştır. Şeylerin özü, o şeyleri meydana getiren karşılıklı etki süreçleridir. böylece, özün değişmez olduğu yolundaki eski anlayış (örneğin Anaksagoras) da kökünden yıkılmış bulunmaktadır. Örneğin bir varlık, moleküllerden meydana gelir. Molekül süreçleri onun özünü meydana getirirler. Bu moleküllerin birbirlerine etki biçimleri o varlığın görünen biçimini (katı, sıvı, gaz) belirlerler. Her öz çeşidi, şu ya da bu biçimde vardır ve bir biçimden başka bir biçime geçebelir. Doğada ve toplumda, öz kökten değişirken biçim bir süre daha devam edebilir ya da öz değişik biçimler altında bir süre daha değişmeden kalabilir. Herhangi bir görünüşü edinen bir kendiliğin vayırt edici niteliklerinin ne olduğu çözümlenmezse çoğu aldatıcı sonuçlarla karşılaşılır... Varlıkbilim (ontoloji), şeylerin kendiliğini inceler. bkz. Öz, Töz, Biçim ve Öz, Özdek, Devim, kendinde Şey.