Tekbencilik.


Results for "Tekbencilik."

Philosophical Dictionary

Tekbencilik.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. Eneiyye, Fr. Solipsisme). Sadece bireysel benin varlığını tanıyan aşırı idealizm... Solipsizm, Latince yalnız kendim anlamına gelen solus ipse sözcüklerinden yapılmıştır. Varlığı düşünceye indirgeyen idealizm, zorunlu olarak, tekbenciliğe varır. Her şey sadece düşüncemizde varsa ve düşüncemiz dışında hiç bir nesnel gerçeklik yoksa, gerçek olan saedce bizim varlığımızdır demekten başka çıkar bir yol yoktur. İdealizmin bu zorunlu sonucuna göre öteki insanlar da ancak benim düşüncemde vardırlar, öyleyse evrende tek gerçek sadece ben'im... Bu zorunlu sonucun saçmalığı bütün idealistleri ürkütmüştür ve her idealist kendisini bu zorunlu saçmalıktan kurtarmak için çabalamıştır, en aşyırı idealistler bile kendilerini böyle bir suçlanma ihtimaline karşı önceden savunmak gereğini duymuşlardır. Olguculuk (pozitivizm), varoluşçuluk (egzistansiyalizm) gibi örtülü ve gizli idealizmler de tekbencilik sonucuyle karşılaşmak zorundadır. Açık ya da gizli, idealizmin her biçimi, tutarlı kalmak istediği sürece, tekbencilik sonucundan kaçınamaz. Özdeği yadsıyan ve varlığı düşünceye indirgeyen bütün öğretiler tekbencilikten kurtulmak isterlerse tutarlı kalamazlar. olguculuk gibi ilk bakışta bilimsel görünen birçok öğretiler sistemlerini büyük bir güvenle kurarlarken bu saçma sonuçla karşılaşınca şaşırıp kalırlar. bkz. Düşüncecilik, Özdeksizcilik, Öznel Düşüncecilik, Öznelcilik, Ampirio-Kritisizm, Varoluşçuluk, Olguculuk.