plan


Results for "plan"

Sociological Dictionary

SOSYAL PLÂNLAMA [İng. Soial Planning]:

(Sociological Dictionary) :
Sosyoloji ve sosyal siyaset ile sosyal plânlama arasında genel bir bağlantıdan söz etmek mümkündür. Plânlı ekonomiden plânlanmış bir toplum anlayışına varılmasında sosyoloji kısmen belirli bir sorumluluk yüklenmiştir. Bunun sebebi plânlama faaliyetine bütüncü bir karakter ile yaklaşma, yani iktisadî plânlamayı ve sosyal plânlamayı birlikte değerlendirme gereğidir.Gelişmi ülkelerden alınan plânlama örnekleri, gelimekte olan veya az gelişmiş ülkeler tarafından kendi sosyal bünyeleri dikkate alınmaksızın uygulanırsa, uzun vadede başırısız olur. Her ülkenin sosyal realitesi birbirinden farklıdır. Bu sebeple her ülkede plânlama faaliyetinden, iktisadî plânlama bölümü ve sosyal plânlama bölümü bulunmalıdır. Sosyal plânlamanın amacı, iktisadî plânlamada yer alan hedeflere ulaşılmasında sosyal temeli oluşturmak ve sosyal gelişmenin gerçekleşmesini sağlamaktır. İktisadî plânlama, eğer iktisadî gelişmeyi belirli bir hızla gerçekleştirme gayesini güdüyorsa, sosyal realitenin özelliklerini değerlendirmelidir.Sosyal planlamada yer alabilecek bazı konular şunlar olabilir: nüfus, istihdam, çalışma hayatı, insangücü, eğitim, sağlık, sosyal güvenlik.. (Bkz. Planlama) (Bottomore, T.B., 1984, Kurtkan, A., 1982)
Dictionary of Economics

BEŞ YILLIK PLAN

(Dictionary of Economics) :
Ekonominin bir plana bağlı olarak yönetilmesi uygulaması ilk olarak 1920de Sovyetler Birliğinde baºlamiºtir. Daha sonra birçok ülkede kullanılmıştır. Türkiyede ise ilk beº yıllık plan 1963 yılında yürürlüğe sokulmuştur. Halen altıncı plan dönemi yaşanmaktadır. Ekonominin planlanması fikri, serbest ekonomi fikrine tamamen zıttır. Serbest ekonomi düşüncesinde her biri kendi çıkarları doğrultusunda hareket eden bireylerden oluşan bir ekonomide tüm sorunların kendiliğinden çözüleceği, mümkün olan en yüksek refahın böylece sağlanacağı inancı vardır. Plan ise bunun tersini, ekonomide kaynak dağılımının, talebin, üretimin, büyüme hızının vb. bir plana bağlı olarak düzenlenmesi gerektiği fikrini savunur. Sovyetler Birliği, Çin vb. ülkelerde kullanılan beş yıllık planlar emredici idi, yani herkesin bu planlara uyması zorunlu idi. Ayrıca bunlar son derece ayrıntılı planlardır, ekonomide neyin hangi fiyattan üretileceği, satılacağı gibi hususlar bile planla saptanmakta, toplumun ekonomik işleyişi en küçük hücrelerine kadar plana bağlanmaktadır. Bu sisteme bağlı olmayan gelişmekte olan ülkelerde, o arada Türkiyede ise planlar kamu kesimi için emredici, özel kesim içn yol göstericidir. Yani özel kesim plana uyup uymamakta serbesttir. Zaten bu planlarda özel kesimin üretim miktarı, fiyatları, ödeyeceği ücretler vb. saptanmaz. Sadece verilecek krediler, teşvikler, sübvansiyonlar, vergiler vb. saptanır. Özel kesim zaten çıkarına gördüğü için bunlara genel olarak uyar. Günümüzde planlı ekonomi fikri itibardan düşmüştür. Emredici plan uygulayan ülkelerde teknolojinin geri kalması, reel gelirlerin yükselmemesi, talebe uygun miktar ve kalitede üretim yapılamaması, bu başarısızlıkların önemli bir sebebi olarak daplanların gösterilmesine neden olmuştur. Benzer bir durum gelişmekte olan ülkeler için de söz konusudur. O ülkelerde de giderek daha fazla ekonomik serbesiyete yer verilmekte, planın alanı küçülmektedir.
Dictionary of Economics

BEVERİDGE PLANI

(Dictionary of Economics) :
1942 yılında İngilterede, sosyal güvenlik sistemi reformunun esaslarını saptamak üzere hazırlanmıştır. Bu reformla İngiliz sosyal güvenlik sisteminde büyük gelişmeler sağlanmıştır. Rapor İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki sosyal güvenlik uygulamalarında başka ülkelere de örnek olmuştur.
Dictionary of Economics

BÖLGESEL PLANLAMA

(Dictionary of Economics) :
Bir bölgeye ilişkin düzenlemelerin sistemli hale getirilmesiyle bölgesel planlama oluşur. Bölgesel planlama, bölgesel kalkınmayı sağlamak amacına dönük olabileceği gibi, bölgenin farklılaştırılması maksadıyla da hazırlanabilir. Sözgelemi New York ve çevresinin çevre kirliliği, ulaşım ve aşırı nüfus yoğunlaşması sorunlarını birbiriyle ilişkisi içinde ve bir bütün olarak ele alarak çözmeyi amaçlayan bölgesel bir plan hazırlanabilir.
Dictionary of Economics

DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI

(Dictionary of Economics) :
İktisadi ve sosyal hedeflerin saptanmasında hükümete yardım eden uzun ve kısa süreli strateji, plan ve programları hazırlayan ve planın başarı ile uygulanması için gerekli önlemleri öneren bir kuruluştur. 1960 yılında kurulmuştur.Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) iki ana organdan oluşmaktadır: Yüksek Planlama Kurulu ve Planlama Merkez Teşkilatı. Yüksek Planlama Teşkilatının görevi iktisadi ve sosyal hedefler ile stratejileri belirmektedir. Planlama Merkez Teşkilatının hazırladığı uzun ve kısa süreli planlar da Yüksek Planlama Kurulunda incelenir ve Bakanlar Kuruluna sunulur. Bakanlar Kurulunda yapılan görüşmelerden sonra planlar Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Onaylanan planlar kapsadıkları dönemin başlangıcında yürürlüğe girer.