soy
söygülü
(Azerbaijani - Turkish Dictionary) :
sevgili
söyke-
(Azerbaijani - Turkish Dictionary) :
dayamak,yaslamak
söyken-
(Azerbaijani - Turkish Dictionary) :
yaslanmak
Soyut.
(Philosophical Dictionary) :
(Os. Mücerret, Fr. Abstrait, Al. Abstrakt, İng. Abstract, İt. Astratto). Parçanın bilgisi... Bütünün bilgisi anlamını dilegetiren somut deyimi karşılığında kullanılır ve sınırlı, eksik, bütünleşmemiş bilgiyi dilegetirir. İdealist felsefe soyut'u sadece düşünceye indirgemiş ve nesnel gerçeklikten koparmıştır. oysa soyut, nesnel gerçekliğin belli bir parçasının düşüncede yansımasıdır. Eşdeyişle, soyut'un da konusu nesnel gerçekliktir. Bilimsel bilgiye,. sadece nesnel somutun yansımasıyle varılamaycağı gibi idealist anlamda öznel soyut kavramların bağlantılarıyle de varalamaz. Antik ça Yunan düşünürlerinden Platon, bu anlamdaki soyut kavramları (idealar) gerçek saymış, bu düşünceden de ortaçağ metafizik gerçekçiliği (realizm) türemiştir. Platon'a göre gerçek olan, sürekli olandır. Güzel kadın ölüp gider ama güzellik sonsuza kadar kalır. metafizik dünya görüşü, bütünüyle, nesnel gerçekliğin değil, gerçek sayılan bu öznelliğin üstünde oturur. Oysa insanlar güzelliği daima, bir düşünce varlığında değil, nesnel bir varlıkta duyar ve algılarlar. Düşünce öznel bir yapı olduğuna göre düşünce kavramlarını gerçek sayıp nesnel gerçekliğe sırt çevirmek insanı tekbenciliğe (solipsizm) götürür. Eytişimsel özdekçilikte soyut ve somut, birbirlerini tamamlayan ve birinin varlığı öbürünün varlığını gerektiren bağımlı kategorilerdir. Bütün (somut)u bilmek için onu parça (soyut)larında da bilmek ve parça (soyut)yı bilmek için onun bütün (somut)ünü de bilmek gerekir. bkz. Somut, Soyutlama, Düşüncecilik, Türcülük, Öznel Düşüncecilik, Tekbencilik, Eytişimsel Özdekçilik, Metafizik Yöntem, Eytişim Yöntemi, Bilgi, Bilgi Kuramı, Kuram ve Kılgı.
Soyutlama.
(Philosophical Dictionary) :
(Os. Tecrit, Fr., Al., İng. Abstraction, İt. Astrazione). Bir nesnenin herhagni bir yanını öbürlerinden ayırarak tek başına ele alan ansal işlem... Soyutlama, bir bilgi yöntemi olarak, insan zihninde yayılır. Ne var ki idealist soyutlama anlayışıyle diyalektik soyutlama anlayışı birbirlerine tümüyle karşıttır. İdealist soyutlama, soyutlama sonucu olan kavram ve düşünceleri saltıklaştırır ve bunları nesnel gerçekliğin yerine koyar. Soyutlama, gerçekte, yendien somuta varmak ve somut bütünü parçalarında da birbirleriyle olan ilişkileri içinde tümüyle kavramak için kullanılan bir yöntem, bir araçtır. Soyutçuluk, bu aracı amaçlaştırır ve somuta varmak amacını ounutarak soyutta kalır. Felsefenin bütün yanlış sonuçları, bu aracı amaçlaştırmaktan doğmuştur. İnsanın karnını doyuran, ekmek düşüncesi değil, ekmeğin kendisidir. Ekmek düşüncesini nasıl ekmeğin yerine koyamazsak, özdekten soyutlanan töz düşüncesini de özdeğin yerine koyamayız. Gerçekte soyutlama, bilme sürecinde zorunlu bir yöntemdir. İdealizme düşmeksizin gerçekleştirilen soyutlama, bilimsel soyutlamadır. Kavramlar, soyutlamalarla elde edilirler. Ama nesnel gerçeklerle denenir ve doğrulanırlar. Soyut kavram ve düşüncelerin hakikîliklerinin ölçütü insansal pratiktir... Soyutlamada aşırılığa varmaya ya da soyutlamaları kötüye kullanmaya soyutçuluk (Os. Tecritçilik, Fr. Abstractionnisme) denir. bkz. Soyut, Somut, Eytişimsel Özdekçilik, Metafizik Yöntem, Kuram ve Kılgı, bilgi, bilgi Kuramı.