teori


Results for "teori"

Dictionary of Economics

ACİYO FAİZ TEORİSİ

(Dictionary of Economics) :
Para kirasının gerekçesini zaman unsuruna bağlamaktadır. Psikolojik Marsinalist Ekolün temsilcilerinden Eugen Von Böhm-Bawerk, 19. yüzyıl sonunda Pozitif Katipat Teorisi adlı eserinde bu önemli konuyu işlemiştir.Böhm-Bawerke göre faizin nedeni insanların bugün elde edebilecekleri mala, aynı malın gelecekteki durumundan fazla değer vermeleridir. İnsanlar bugünkü 100 lirayı yirmi yıl sonra sahip olabilecekleri 100 liraya tercih etmektedirler. Ancak yirmi yıl sonra sahip olabilecekleri 100 lirayı şimdiden elde edip kullanmak isteyenler doğal olarak bir fark ödemeyi göze almaktadırlar. Bu tercih malın ve paranın şimdiki ve gelecekteki değeri arasında bir aciyoya da ayrılık belirmesine yol açmaktadır. Faiz, zaman açısından bir tercihin bedelidir. (Ayrıca bk. Böhm-Bawerk, Avusturya Ekoli, Aciyo)
Dictionary of Economics

ANTAGONİZM TEORİSİ

(Dictionary of Economics) :
Bu teoriye göre gelirlerin palyaşılmasında, emek ve sermaye birbirine rakip durumdadır. İşçinin emeğinden daha fazla yarar elde edebilmesi, işvereni kardan fedakarlıkta bulunmasına bağlıdır. Emek ile sermaye arasındaki antagonizm ricardo tarafından incelenmiştir. Ricardo$ya göre kar ve ücretten birinin payına kısıntı yapmaksızın diğerinin payını yükseltmek olanaksızdır.John Stuart Mill de emek ve sermayenin çıkarları arasında kesin bir antagonizm bulunduğunu ileri sürmüştür. Karl Marx antagonizm durumunu etraflı bir şekilde incelemiştir.Paul Leroy-Beaulieu ise antagonizmin iddia edildiği kadar kesin olmayacağını ve iki tarafın çıkarları arasında bağdaşmazlık bulunmadığını kanıtlamaya çalışmıştır. (Ayrıca bk. Karl Marx, Sosyalizm, Devrimci Sosyalizm, Artı Değer, Toplusözleşme, Grev)
Dictionary of Economics

ATIF TEORİSİ

(Dictionary of Economics) :
Bir malın üretiminde kullanılan üretim faktörlerinin üretilen mal içindeki payını belirlemek için Avusturya okulunun ileri sürdüğü görüştür. Teorinin özü, tüketim mallarının vergi olarak alınan fayda fonksiyonunundan üretim mallarının fayda fonksiyonunu bulup çıkarmak biçiminde ifade edilebilir.Klasik görüş, mübadele değerini üretim faktörleri maliyetine dayalı olarak açıklarken marjinalist görüş üretilen malın mübadele değerini başa alıp oradan söz konusu malın üretiminde kullanılmış faktörlerin değerini belirlemeye yönelmiştir. Avusturya okulu iktisatçıları atıf teorisi konusunda farklı, fakat zaman zaman birbirlerine yaklaşan görüşler ileri sürmüşlerdir.K.Mengere göre üretim faktörlerinden herhangi birinin üretim içindeki payının araştırılması için, söz konusu faktörün üretimden kısmen ya da tamamen çekilmesi durumunda malın değerinde ortaya çıkacak olan değişiklik ne kadar önemliyse, kullanılan üretim faktörü de o derce önemlidir.Böhm Bawerke ise üretim faktörlerini ikame edilebilirliliklerine göre sınıflandırmıştır. Bawerke göre üretim faktörü ikame edilemez nitekilkte ise, yani söz konusu üretim faktörü olmaksızın üretim sürdürülemiyorsa üretilen malın değeri tüm olarak o üretim faktörüne atfedilebilir.F.Von Wiesere göre değerin belirlenmesinde önemli olan eldeki malın kaybı değil, pozitif olarak elde bulunması ve kullanılmasıdır. Wiesere göre atıf meselesinde söz konusu olan prodüktif katkının belirlenmesidir.J.B. Clarka göre üretim faktörlerinin bir bölümü sabit tutulup yalnız biri arttırılırsa artan birimin verimi bir noktadan sonra azalacaktır. Buradan, söz konusu üretim faktörünün marjinal biriminin verimi belirlenebilir.
Dictionary of Economics

ÇİFT FAİZ TEORİSİ

(Dictionary of Economics) :
İsveçli iktisatçı Knut Wicksellin (1851-1926) ortaya attığı bir teoridir. Wickselle göre tasarruf ve yatırım eşitliğini sağlayan gerçek faizdir (Tabii faiz, doğal faiz, reel faiz). Piyasa faizi, yani bankaların uyguladığı faiz bunun altına inerse, yatırım talebi artar. Ancak tasarruflar gerçek faize bağlı olduğu için değişmez, bu durum faizin tekrar yükselerek gerçek düzeyine gelmesine neden olur. Eğer piyasa faizi gerçek düzeyinin üzerine çıkarsa, bu kez yatırımlar azalır. Dolayısıyla faizler tekrar gerçek düzeyine doğru harekete geçer.
Dictionary of Economics

DEĞER TEORİLERİ

(Dictionary of Economics) :
Malların değişim değerleri konusunda çeşitli değer teorileri ileri sürülmüştür. Bu teoriler üç bölüme ayrılabilir:1) Emek Değer Teorisi: Bu teoriye göre bir malın değeri o malın üretiminde tullanılan emek miktarına bağlıdır.2) Marjinal Değer Torisi: Bu teoriyğ göre malın değeri marjinal faydasına göre belirlenir.3) Üretim maliyetleri: Bu teoriye göre malın değeri o malın üretiminde kullanılan üretim faktörlerinin maliyetlerine bağlıdır.