Kavramcılık.


"Kavramcılık." Die Ergebnisse der Suche nach dem Wort

 Philosophische Wörterbuch

Kavramcılık.

( Philosophische Wörterbuch) :
(Os. Mefhumiyye, Fr. Conceptualisme, Al. Conceptualismus, İng. Conceptualism, İt. Concettualismo). Tümelleri usun ürünü sayan Abaelardus'un öğretisi... Ortaçağ, tümelleri (Os. Küllîler, Fr. Les universeaux) gerçek varlıklar sayan gerçekçilerle (Os. Hakîkiyyûn, Fr. Realistes) gerçek saymayan ve birer addan ibaret bulan adcıların (Os. İsmiyyun, Fr. Nominalistes) kavgası, pek önemli bir kavgadır. Dinler, tümeller üstüne kurulmuş olduğu için adcıların savı kiliseyi temellerinden sarsıyordu. Başta Tanrı olmak üzere bütün dinsel gerçekler birer soyut tümeldi. Tümeller gerçek sayılmazsa Tanrı da gerçekliğini yitirirdi. Bu yüzden, ortaçağın aydın bilgini Petrus Abaelardus (1079-1142), kavramcılığı ortaya atarak her iki düşünceyi uzlaştırmaya çalıştı. Abaelardus, tümelleri, ne Champeau'lu Guillaume gibi bağımsız bir varlık sayıyor ve ne de Compiegne'li Roscelin gibi birer addan ibaret buluyordu. Abaelardus'a göre tümeller, ne ruhta ne de ruhun dışında hiç bir gerçeklik taşıyamazlardı. Bunların gerçekliklerini savunmak kadar gerçek olmadıklarını ileri sürmek de yersizdi. Çünkü tümeller, usun ürünü olan kavramlardan başka bir şey değildiler. Abaelardus, gerçekte, tümelleri bilimsel yerlerine oturtuyordu ama arabuluculuk görevini yerine getirdiğini sanırken her uslu adamın yapması gerektiğini yaparak adcılara katılıyordu. Tümeller, birer düşünce varlıklarıydı ve düşüncenin dışında hiç bir gerçeklikleri olamazdı. Ne kadın ne erkek, ne uzun ne kısa, ne sıska ne şişman olmayan bir insan ancak kavram olarak düşünülebilirdi ama gerçek olamazdı. bkz. Kavram, Adcılık, Gerçekçilik.